Badanie krwi PCT nie skraca czasu leczenia antybiotykami u hospitalizowanych dzieci – wyniki badania

Badanie przeprowadzone przez zespół naukowców z Uniwersytetu w Liverpoolu miało na celu ocenę, czy oznaczanie prokalcytoniny (PCT) jako dodatkowego biomarkera może przyczynić się do bezpiecznego skrócenia czasu stosowania dożylnych antybiotyków u hospitalizowanych dzieci z podejrzeniem zakażenia bakteryjnego.

Mimo obiecujących wcześniejszych analiz, badanie finansowane przez Narodowy Instytut Badań nad Zdrowiem i Opieką (NIHR) wykazało, że zastosowanie biomarkera PCT w podejmowaniu decyzji terapeutycznych nie zmniejszyło czasu trwania antybiotykoterapii w porównaniu z tradycyjnym podejściem.

Wyniki badania

Badanie opublikowane w czasopiśmie The Lancet Child & Adolescent Health jest częścią ogólnokrajowego projektu o nazwie „Biomarker-guided duration of Antibiotic Treatment in Children Hospitalised with confirmed or suspected bacterial infection” (BATCH). Projekt ten ma na celu przeciwdziałanie nadużywaniu antybiotyków u hospitalizowanych dzieci oraz ograniczenie rozprzestrzeniania się oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe (AMR).

Nadużywanie antybiotyków jest jednym z głównych czynników napędzających AMR – jedno z największych wyzwań zdrowia publicznego na świecie. Zakażenia spowodowane bakteriami opornymi prowadzą do dłuższych hospitalizacji, wyższych kosztów opieki zdrowotnej i zwiększonej śmiertelności. Dzieci są szczególnie narażone, dlatego bardziej świadome stosowanie antybiotyków jest kluczowe dla ochrony ich zdrowia w przyszłości.

W badaniu, które przeprowadzono w 15 szpitalach, wzięło udział prawie 2000 dzieci w wieku od 72 godzin do 18 lat z podejrzeniem zakażenia bakteryjnego.

Kluczowe wnioski

Naukowcy odkryli, że dodanie testu PCT do standardowej opieki nie skróciło czasu stosowania dożylnych antybiotyków. Test był bezpieczny, lecz droższy niż standardowe metody, a zespoły medyczne napotkały trudności z jego integracją w procesie podejmowania decyzji terapeutycznych.

Badanie to zostało przeprowadzone po przeglądzie systematycznym i analizie opłacalności wykonanej przez NICE w 2015 roku, który zalecał dalsze badania nad skutecznością dodania algorytmów PCT w leczeniu zakażeń bakteryjnych u hospitalizowanych dorosłych i dzieci.

Wyniki podkreślają, że wprowadzenie nowych narzędzi, takich jak testy PCT, nie wystarcza samo w sobie. Skuteczne wykorzystanie wymaga:

1. Solidnych programów nadzoru nad stosowaniem antybiotyków (AMS): Wiele szpitali już korzysta z AMS w celu racjonalizacji stosowania antybiotyków i ograniczenia ich niepotrzebnego użycia.
2. Szkolenia i edukacji dla klinicystów: Znajomość nowych testów i pewność w interpretacji ich wyników są kluczowe dla sukcesu.
3. Badań nad implementacją: Przyszłe badania powinny identyfikować bariery i czynniki wspierające wdrażanie, aby zoptymalizować skuteczność interwencji.
4. Zmian w zachowaniu: Lepsze zrozumienie złożonych interakcji wpływających na to, czy i jak klinicyści wykorzystują wyniki diagnostyczne do podejmowania decyzji terapeutycznych, pozwoli poprawić wdrażanie i adaptację skutecznych testów.

Znaczenie badań dla przyszłości

Wyniki badania podkreślają konieczność dalszego inwestowania w programy AMS oraz kampanie zdrowotne mające na celu ograniczenie nadużywania antybiotyków. Naukowcy zwracają uwagę, że chociaż leczenie z wykorzystaniem PCT nie przyniosło jednoznacznych korzyści w tym badaniu, może ono znaleźć zastosowanie w specyficznych sytuacjach po dalszym dopracowaniu.

Profesor Enitan Carrol z Uniwersytetu w Liverpoolu, główny badacz projektu, powiedział:

„Jesteśmy zadowoleni z zakończenia tego dużego, wieloośrodkowego badania na hospitalizowanych dzieciach. Choć badanie nie wykazało korzyści z dodatkowego testu prokalcytoniny, dostarcza ono ważnych wniosków dla przyszłych badań opartych na biomarkerach w NHS”.

Dr Emma Thomas-Jones, główny pracownik naukowy i zastępca dyrektora badań nad zakażeniami w Cardiff Centre for Trials Research, dodała:

„Badania są kluczowe dla poprawy leczenia poważnych zakażeń bakteryjnych, takich jak sepsa. Było to możliwe dzięki pracy interdyscyplinarnego zespołu, który dostarczył jasnych dowodów na wykorzystanie prokalcytoniny jako biomarkera w podejmowaniu decyzji o zakończeniu antybiotykoterapii u dzieci”.

Zespół badawczy

Badanie BATCH było prowadzone przez czołowe brytyjskie uniwersytety i szpitale, w tym Uniwersytet w Liverpoolu, Liverpool School of Tropical Medicine, Alder Hey Children’s NHS Foundation Trust, Cardiff University, Uniwersytet w Southampton, Sheffield Children’s NHS Foundation Trust oraz Hull York Medical School.

Było to największe tego typu badanie oceniające leczenie antybiotykami u dzieci z wykorzystaniem biomarkera PCT.

Źródło: The Lancet Child & Adolescent Health
DOI: 10.1016/S2352-4642(24)00306-7