Czy więcej słońca w dzieciństwie chroni przed agresywnym przebiegiem SM?

Dzieci, które w pierwszym roku życia spędzały co najmniej 30 minut dziennie na letnim słońcu, mogą mieć mniejsze ryzyko nawrotów stwardnienia rozsianego (SM) w późniejszym życiu – wynika z badania opublikowanego 12 lutego 2025 roku w Neurology® Neuroimmunology & Neuroinflammation, oficjalnym czasopiśmie Amerykańskiej Akademii Neurologii. Badanie wykazało również, że jeśli biologiczna matka dziecka spędzała co najmniej 30 minut dziennie na słońcu w drugim trymestrze ciąży, jej dziecko miało niższe ryzyko nawrotów SM. Autorzy badania podkreślają, że wyniki nie dowodzą bezpośredniego wpływu promieniowania słonecznego na redukcję nawrotów choroby, a jedynie wskazują na istnienie związku.

– Ważne jest, aby nie spędzać zbyt dużo czasu na słońcu bez odpowiedniej ochrony, jednak wcześniejsze badania sugerowały, że większa ekspozycja na promieniowanie słoneczne może zmniejszać ryzyko rozwoju SM w dzieciństwie – powiedziała dr Gina Chang, MD, MPH ze Szpitala Dziecięcego w Filadelfii oraz członkini Amerykańskiej Akademii Neurologii. – Nasze badanie jest obiecujące, ponieważ sugeruje, że ekspozycja na słońce we wczesnym dzieciństwie może mieć długoterminowe korzyści, redukując aktywność choroby u dzieci, u których później zdiagnozowano SM.

Metodologia badania

Badanie oparto na analizie dokumentacji medycznej 334 dzieci i młodych dorosłych (w wieku od 4 do 21 lat) ze stwardnieniem rozsianym o wczesnym początku. Dane pochodziły z 18 klinik SM w Stanach Zjednoczonych. Wszyscy uczestnicy doświadczyli pierwszych objawów choroby maksymalnie cztery lata przed włączeniem do badania. Mediana czasu obserwacji wyniosła 3,3 roku.

Rodzice lub opiekunowie uczestników wypełniali kwestionariusze dotyczące czasu spędzanego na słońcu przez dziecko i jego biologiczną matkę na różnych etapach życia. Ankiety obejmowały również pytania o stosowanie ochrony przeciwsłonecznej (np. kremów z filtrem, nakryć głowy i odzieży).

Wyniki badań

Spośród 334 uczestników badania 206 dzieci (62%) doświadczyło co najmniej jednego nawrotu choroby. Nawrót definiowano jako nowe lub nawracające objawy trwające co najmniej 24 godziny, oddzielone od poprzedniego ataku SM co najmniej 30 dni i niewywołane gorączką lub infekcją.

Analiza wykazała, że spośród 75 dzieci, które spędzały na słońcu od 30 do 60 minut dziennie w pierwszym roku życia, 34 dzieci (45%) miało nawrót choroby. Natomiast w grupie 182 dzieci, które miały mniej niż 30 minut ekspozycji na letnie słońce dziennie, nawrotu doświadczyło 118 dzieci (65%).

Po uwzględnieniu czynników zakłócających, takich jak ekspozycja na dym tytoniowy, pora roku urodzenia, stosowane leczenie SM oraz używanie ochrony przeciwsłonecznej, badacze odkryli, że co najmniej 30 minut dziennego letniego słońca w pierwszym roku życia wiązało się z 33% niższym ryzykiem nawrotu SM w porównaniu z ekspozycją poniżej 30 minut dziennie.

Podobną zależność zaobserwowano w odniesieniu do ekspozycji na słońce biologicznych matek uczestników badania. Jeśli matka spędzała co najmniej 30 minut dziennie na słońcu w drugim trymestrze ciąży, ryzyko nawrotu SM u jej dziecka było o 32% niższe.

Potrzeba dalszych badań

– Nasze wyniki sugerują, że ekspozycja na słońce we wczesnym dzieciństwie może mieć długotrwałe korzyści dla przebiegu SM o wczesnym początku – podsumowała Chang. – Konieczne są dalsze badania, aby określić, jak czas spędzany na słońcu na innych etapach życia, zarówno przed, jak i po diagnozie SM, wpływa na przebieg choroby. Dzięki temu moglibyśmy opracować dokładniejsze zalecenia dotyczące ekspozycji na słońce u dzieci z SM oraz zaprojektować potencjalne badania kliniczne.

Jednym z ograniczeń badania było poleganie na subiektywnych deklaracjach rodziców i opiekunów dotyczących czasu ekspozycji na słońce i stosowania ochrony przeciwsłonecznej, co mogło wpłynąć na dokładność wyników.

Źródło: American Academy of Neurology