Eksperymentalny lek GL-II-73 przywraca pamięć w modelach zwierzęcych choroby Alzheimera

Badanie przeprowadzone przez Centre for Addiction and Mental Health (CAMH), wykazało, że eksperymentalny lek GL-II-73 ma potencjał do przywracania pamięci i funkcji poznawczych w mysim modelu choroby Alzheimera. Opublikowane niedawno w Neurobiology of Aging badanie wskazuje, że lek poprawia deficyty pamięci oraz odwraca uszkodzenia komórek mózgowych, dając nadzieję na poprawę funkcjonowania poznawczego, spowolnienie postępu choroby oraz potencjalne zapobieganie niektórym uszkodzeniom mózgu związanym z Alzheimerem.

Choroba Alzheimera jest najczęstszą formą demencji, dotykającą blisko 50 milionów osób na całym świecie. Jest to postępujące schorzenie neurologiczne prowadzące do utraty pamięci, spadku zdolności poznawczych oraz zmian w zachowaniu, które znacząco wpływają na życie pacjentów i ich rodzin.

Badanie opiera się na 12 latach wcześniejszych badań prowadzonych przez dr. Etienne’a Sibille’a, Dyrektora Naukowego Programu Neurobiologii Depresji i Starzenia się w CAMH, oraz dr. Thomasa Prevot, naukowca z tego samego programu, będących współautorami badania. „Odkryliśmy kluczową podatność w szlakach neuronalnych dotkniętych chorobą Alzheimera i innymi zaburzeniami poznawczymi, a ten lek wykazuje obiecujący potencjał jako nowa terapia” – powiedział dr Sibille. „Poprzez przywracanie funkcji neuronów i cofanie deficytów pamięci, GL-II-73 stanowi potencjalną wczesną interwencję w chorobie Alzheimera, adresującą przyczynę utraty pamięci – czego obecnie stosowane leki nie są w stanie osiągnąć.”

Skuteczność GL-II-73 w modelach zwierzęcych

W ramach badania lek został przetestowany w modelu myszy z chorobą Alzheimera, obejmując zarówno młode, jak i starsze myszy, aby odwzorować wczesne i późniejsze etapy choroby. W badaniu wzięły udział dwie grupy: zdrowe myszy oraz genetycznie zmodyfikowane myszy podatne na nagromadzenie beta-amyloidu – kluczowego biomarkera choroby Alzheimera. Genetycznie zmodyfikowane myszy otrzymały pojedynczą dawkę GL-II-73 przed testami lub poddane zostały przewlekłemu leczeniu przez cztery tygodnie. Następnie oceniano ich zdolność do zapamiętywania i rozwiązywania zadań pamięciowych.

Wyniki pokazały, że GL-II-73 znacząco poprawia pamięć zarówno u młodszych, jak i starszych myszy wykazujących objawy Alzheimera. W modelach wczesnej choroby pojedyncza dawka leku pozwoliła na całkowite cofnięcie deficytów pamięci, umożliwiając leczonym myszom osiągnięcie wyników na poziomie zdrowych osobników. Leczenie przewlekłe również przynosiło korzyści u myszy w późniejszych stadiach choroby, choć efekt był mniej wyraźny, co sugeruje, że GL-II-73 może częściowo poprawiać funkcje pamięciowe nawet po znacznym pogorszeniu zdolności poznawczych.

Nowatorski mechanizm działania

Odkrycie to może mieć ogromne znaczenie w leczeniu choroby Alzheimera, dla której obecnie brak terapii skutecznie spowalniających lub odwracających utratę funkcji poznawczych. W przeciwieństwie do wielu obecnych leków celujących w nagromadzenie beta-amyloidu, GL-II-73 działa selektywnie na receptory GABA w hipokampie, przywracając funkcję mózgu i naprawiając uszkodzone połączenia neuronalne.

Wstępne badania wskazują również, że lek może być skuteczny w leczeniu innych zaburzeń zdrowia psychicznego związanych z deficytami poznawczymi, takich jak depresja, padaczka i schizofrenia. „GL-II-73 wykazał niezwykłą zdolność do przywracania funkcji poznawczych w modelu myszy z Alzheimerem, szczególnie gdy podawano go we wczesnym stadium choroby” – dodał dr Prevot. „Oprócz poprawy pamięci, lek wspierał rozwój i wzmocnienie połączeń neuronalnych w mózgu, co jest kluczowe dla utrzymania zdolności uczenia się i zapamiętywania. Może to być przełomowy krok w leczeniu choroby Alzheimera i innych zaburzeń poznawczych.”

Perspektywy na przyszłość

W 2019 roku CAMH wsparło dr. Sibille’a i jego zespół w założeniu Damona Pharmaceuticals, firmy typu spinoff, mającej na celu komercjalizację badań nad GL-II-73. Proces ten został ułatwiony przez dział Partnerstw Przemysłowych i Transferu Technologii CAMH. „Damona została powołana do opracowania terapii cofających deficyty poznawcze i poprawiających jakość życia pacjentów z chorobą Alzheimera, depresją, schizofrenią oraz innymi zaburzeniami mózgowymi” – powiedział John Reilly, dyrektor generalny Damona Pharmaceuticals. „Dzięki finansowaniu w fazie zalążkowej od czołowych funduszy venture capital zbudowaliśmy wyjątkowy zespół zarządzający i przyspieszyliśmy rozwój naszej cząsteczki, która niedawno uzyskała zgodę amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) na rozpoczęcie badań klinicznych na ludziach. Planujemy rekrutację pacjentów do badania klinicznego fazy 1 w pierwszej połowie 2025 roku.”

Źródło: Neurobiology of Aging
DOI: 10.1016/j.neurobiolaging.2024.12.001