Zdrowie

Epidemiologia i profilaktyka wirusa Nipah: od nietoperzy po ludzi

Co wiemy o chorobie Nipah?

Wirus Nipah (NiV), zoonotyczny paramyksowirus o istotnym znaczeniu dla zdrowia publicznego, przyciąga uwagę z powodu wysokiej śmiertelności oraz możliwości transmisji z człowieka na człowieka, co czyni go globalnym zagrożeniem zdrowotnym. Wirus, po raz pierwszy zidentyfikowany w Malezji w 1998 roku, od tego czasu powoduje nawracające epidemie, głównie w regionach Azji Południowej i Południowo-Wschodniej. Znane są jego dwa główne linie genetyczne – NiV-MY oraz NiV-BD – różniące się patogennością i zdolnością transmisji. Wybuchy epidemii były związane z kontaktem z zakażonymi zwierzętami, szczególnie nietoperzami owocożernymi z rodzaju Pteropus, lub spożyciem skażonych produktów spożywczych, takich jak surowy sok z palmy daktylowej.

Epidemiologia

Dane epidemiologiczne wskazują, że wirus Nipah może zakażać szeroką gamę gospodarzy, od naturalnych rezerwuarów, takich jak nietoperze, po zwierzęta domowe, takie jak świnie, które pełnią rolę gospodarzy pośrednich, ułatwiając transmisję na ludzi. Zakażenia u ludzi odnotowano w Malezji, Singapurze, Bangladeszu, Indiach i na Filipinach. Wirus wykazuje skłonność do powodowania ciężkich chorób i wysokiej śmiertelności. Patogeneza zakażenia obejmuje początkową infekcję w drogach oddechowych, a następnie rozprzestrzenienie się systemowe, prowadzące do zapalenia naczyń i uszkodzenia narządów. Zdolność wirusa do unikania odpowiedzi immunologicznej gospodarza oraz wywoływania uszkodzeń komórek śródbłonka przyczynia się do jego wysokiej patogenności.

Obraz kliniczny

Klinicznie zakażenie NiV objawia się szerokim spektrum symptomów, od niespecyficznych objawów grypopodobnych po ciężkie powikłania neurologiczne. Wśród ocalałych istnieje znaczne ryzyko nawrotu choroby i późno rozwijającego się zapalenia mózgu. Obecnie brak jest specyficznego leczenia przeciwwirusowego. Terapia opiera się na opiece wspomagającej. Rybawiryna była stosowana empirycznie, jednak jej skuteczność pozostaje niepewna ze względu na sprzeczne wyniki badań in vitro oraz modeli zwierzęcych. Rozwój szczepionek przeciwko NiV jest priorytetem. Badania koncentrują się na różnych podejściach, w tym szczepionkach opartych na cząstkach wirusopodobnych i technologiach mRNA. Jak dotąd żadna szczepionka nie została zatwierdzona do stosowania u ludzi.

Profilaktyka

Strategie zapobiegania zakażeniom NiV koncentrują się na zmniejszaniu ekspozycji na wirusa poprzez działania zdrowia publicznego, takie jak monitoring, edukacja oraz zmiany w praktykach rolniczych. Obejmują one zapobieganie dostępowi nietoperzy do soku z palmy daktylowej oraz wdrażanie rygorystycznych środków higieny w hodowli świń, aby ograniczyć transmisję wirusa. Przegląd literatury podkreśla potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do zagrożenia wirusem NiV, w tym opracowania skutecznych terapii i szczepionek oraz wdrożenia solidnych środków kontroli zakażeń w celu zapobiegania epidemiom i ochrony zdrowia publicznego.

Źródło: Frontiers of Medicine
DOI: 10.1007/s11684-024-1078-2

Tygodnik Medyczny

Zdrowie, system ochrony zdrowia, opieka farmaceutyczna, farmacja, polityka lekowa, żywienie, służba zdrowia - portal medyczny

Najnowsze artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button