
Europejskie agencje intensyfikują monitorowanie wariantów wirusa grypy ptaków w obliczu rosnącego zagrożenia dla ludzi
W ostatnich latach obserwuje się znaczący wzrost przypadków wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) na całym świecie, co budzi obawy dotyczące potencjalnego zagrożenia dla zdrowia ludzkiego. Europejskie agencje, takie jak Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) oraz Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), intensyfikują monitorowanie wariantów wirusa grypy ptaków w odpowiedzi na rosnące ryzyko adaptacji patogenu do transmisji między ludźmi, co mogłoby prowadzić do przyszłych pandemii.
Ewolucja wirusa grypy ptaków i ryzyko dla ludzi
Wirusy grypy ptaków, zwłaszcza podtyp H5N1, od lat stanowią poważne zagrożenie dla ptactwa domowego i dzikiego. Od 2020 roku odnotowano globalne ogniska H5N1, z przypadkami zgłaszanymi na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Australii. Wirus ten może infekować ssaki, w tym ludzi, którzy mieli bliski kontakt z zakażonymi ptakami. W 2023 roku H5N1 został po raz pierwszy wykryty na Antarktydzie, co wywołało obawy dotyczące jego dalszego rozprzestrzeniania się w regionie.
Mutacje genetyczne oraz reasortacja genomu wirusa mogą prowadzić do powstania szczepów zdolnych do efektywnej transmisji między ludźmi. ECDC zidentyfikowało 34 mutacje genetyczne, które mogą zwiększać potencjał wirusów grypy ptaków do przenoszenia się na ludzi. Laboratoria zdrowia publicznego i weterynaryjne są zachęcane do monitorowania tych mutacji w celu wczesnego wykrywania szczepów o potencjale zoonotycznym.
Niedawne przypadki zakażeń u ludzi
Chociaż przypadki zakażeń wirusem grypy ptaków u ludzi są rzadkie, ostatnio odnotowano kilka incydentów. W Anglii wykryto przypadek zakażenia H5N1 u osoby mającej kontakt z zakażonymi ptakami na farmie w West Midlands. Jest to dopiero drugi objawowy przypadek H5N1 w Wielkiej Brytanii. Ryzyko dla ogółu społeczeństwa pozostaje niskie, jednak władze zalecają unikanie kontaktu z chorymi lub martwymi ptakami.
W Stanach Zjednoczonych odnotowano pierwszy przypadek śmiertelny związany z H5N1. Osoba z Luizjany, mająca kontakt z zakażonymi ptakami, zmarła na skutek powikłań związanych z wirusem. Chociaż ryzyko dla ogółu społeczeństwa jest nadal uważane za niskie, osoby pracujące z ptakami są bardziej narażone na zakażenie.
Rekomendacje i środki zapobiegawcze
ECDC i EFSA zalecają wzmożoną czujność oraz monitorowanie zarówno zwierząt, jak i ludzi pod kątem potencjalnych zakażeń. Szczególny nacisk kładzie się na:
- Monitorowanie mutacji genetycznych: Regularne badania genetyczne wirusów w celu identyfikacji mutacji zwiększających ryzyko transmisji na ludzi.
- Szczepienia drobiu: Wprowadzenie programów szczepień w stadach drobiu w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa.
- Świadomość społeczna: Edukacja społeczeństwa na temat ryzyka związanego z grypą ptaków oraz promowanie praktyk higienicznych, takich jak unikanie kontaktu z dzikimi ptakami i zgłaszanie martwych ptaków odpowiednim służbom.
- Bioasekuracja: Wdrażanie środków bioasekuracji w gospodarstwach rolnych, takich jak kontrola dostępu, dezynfekcja oraz monitorowanie zdrowia ptaków, aby zapobiec wprowadzeniu i rozprzestrzenianiu się wirusa.
- Współpraca międzynarodowa: Wymiana informacji i współpraca między krajami oraz organizacjami międzynarodowymi w celu skutecznego monitorowania i kontrolowania rozprzestrzeniania się wirusa.
Podsumowanie
Rosnąca liczba przypadków grypy ptaków oraz jej potencjalna adaptacja do transmisji między ludźmi stanowią poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego. Współpraca międzynarodowa, monitorowanie mutacji wirusa oraz wdrażanie środków zapobiegawczych są kluczowe dla minimalizacji ryzyka pandemii. Społeczeństwo powinno być świadome zagrożeń i przestrzegać zaleceń służb zdrowia w celu ochrony własnego zdrowia oraz zdrowia publicznego.
Źródło: Reuters, Wikipedia, The Guardian, The Sun, ecdc.europa.eu