FDA zatwierdza pembrolizumab dla pacjentów z operacyjnym rakiem głowy i szyi – przełom po 20 latach
Pembrolizumab, inhibitor punktów kontrolnych układu immunologicznego, został zatwierdzony przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) do leczenia pacjentów z operacyjnym miejscowo zaawansowanym rakiem płaskonabłonkowym głowy i szyi, których guzy wykazują ekspresję PD-L1 [Combined Positive Score (CPS) ≥1], określoną za pomocą testu zatwierdzonego przez FDA.
Decyzja FDA opiera się na danych z kluczowego badania KEYNOTE-689, randomizowanego, otwartego badania klinicznego fazy 3, w którym pacjenci otrzymujący pembrolizumab przed, w trakcie i po standardowej operacji charakteryzowali się dłuższym czasem przeżycia wolnego od zdarzeń (event-free survival – EFS) i większym stopniem regresji nowotworu przed zabiegiem. Badanie było prowadzone przez naukowców z Dana-Farber Brigham Cancer Center i Washington University School of Medicine w St. Louis.
Ten nowy schemat leczenia oznacza znaczącą zmianę w standardzie postępowania w leczeniu raka głowy i szyi, dając odpowiednio dobranym pacjentom możliwość otrzymywania pembrolizumabu już przed operacją.
„To przełomowy moment dla naszych pacjentów – to pierwszy znaczący postęp w tej dziedzinie od ponad dwóch dekad” – powiedział dr Ravindra Uppaluri, główny badacz badania, dyrektor ds. chirurgii onkologicznej głowy i szyi w Dana-Farber oraz Brigham and Women’s Hospital.
„To pierwsze zatwierdzenie inhibitora punktów kontrolnych w sytuacji leczniczej, okołooperacyjnej. Reprezentuje ono radykalną zmianę paradygmatu w leczeniu operacyjnego raka głowy i szyi” – dodał dr Robert Haddad, szef działu onkologii głowy i szyi w Dana-Farber, profesor medycyny Harvard Medical School i członek komitetu sterującego badania KEYNOTE-689.
W badaniu KEYNOTE-689 714 pacjentów z nowo rozpoznanym rakiem płaskonabłonkowym głowy i szyi w stopniu zaawansowania 3 lub 4A zostało losowo przydzielonych do grupy otrzymującej pembrolizumab przedoperacyjnie (neoadiuwantowo), w trakcie i pooperacyjnie (adiuwantowo), bądź do grupy otrzymującej wyłącznie standardowe leczenie. Dodatkowo oceniano ekspresję PD-L1 w guzach, aby sprawdzić, czy wyższe wartości korelują z odpowiedzią na leczenie.
Badanie osiągnęło swój pierwszorzędowy punkt końcowy – pacjenci leczeni pembrolizumabem mieli istotnie dłuższy czas przeżycia wolnego od zdarzeń: mediana EFS wynosiła 51,8 miesiąca w grupie pembrolizumabu vs. 30,4 miesiąca w grupie kontrolnej po medianie obserwacji 38,3 miesiąca. Zaobserwowano również znacznie wyższy odsetek tzw. znaczącej odpowiedzi patologicznej (major pathologic response), świadczącej o skutecznej immunologicznej destrukcji nowotworu widocznej w wycinkach pooperacyjnych.
Leczenie uznano za bezpieczne – nie odnotowano nowych działań niepożądanych, a pacjenci poddawani immunoterapii mogli bez opóźnień przejść zaplanowaną operację.
Wyniki badania zostały wcześniej zaprezentowane podczas dorocznego spotkania American Association of Cancer Research (AACR) w 2025 roku.
Źródło: Dana-Farber Cancer Institute
