Fisetyna jako naturalny inhibitor wapnienia naczyń w starzeniu i chorobach nerek
Fisetyna blokuje szlak p38 MAPK i zapobiega wapnieniu komórek mięśni gładkich naczyń
W Aging (Aging-US), tom 17, numer 4, opublikowano 2 kwietnia 2025 roku pracę zatytułowaną: „Fisetin ameliorates vascular smooth muscle cell calcification via DUSP1-dependent p38 MAPK inhibition” (Fisetyna łagodzi wapnienie komórek mięśni gładkich naczyń przez hamowanie szlaku p38 MAPK zależnego od DUSP1).
Badacze z Uniwersytetu Johannesa Keplera w Linzu wykazali, że fisetyna – naturalna substancja obecna w owocach i warzywach — może chronić naczynia krwionośne przed stwardnieniem, które jest częstym problemem u osób starszych oraz pacjentów z przewlekłą chorobą nerek. Odkrycie to podkreśla potencjał fisetyny jako czynnika zapobiegającego wapnieniu naczyń i zmniejszającego ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych związanych z wiekiem i chorobami nerek.
Wapnienie naczyń – rola fisetyny
Zespół badawczy pod kierownictwem Mehdi Razaziana i Ioany Alesutan skupił się na wapnieniu naczyń — zjawisku, w którym dochodzi do sztywności ścian naczyń krwionośnych w wyniku odkładania się wapnia. Proces ten nasila się wraz z wiekiem i w przebiegu przewlekłej choroby nerek, zwiększając ryzyko zawałów serca i udarów mózgu. W badaniach na ludzkich i mysich modelach komórkowych wykazano, że fisetyna skutecznie przeciwdziała wapnieniu w komórkach mięśni gładkich naczyń (VSMC), kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania układu krążenia.
Fisetyna, znana ze swoich właściwości przeciwzapalnych i przeciwutleniających, znacząco ograniczała odkładanie się wapnia oraz ekspresję markerów wapnienia pod warunkami stresu komórkowego, przypominającymi chorobę.
Szlak p38 MAPK i rola DUSP1
Naukowcy odkryli, że fisetyna hamuje aktywność szlaku sygnałowego p38 MAPK, który promuje wapnienie. Skuteczność tej inhibicji zależy od obecności fosfatazy DUSP1. Po zablokowaniu DUSP1, fisetyna traciła zdolność ochrony komórek, co potwierdziło kluczową rolę tego białka w mechanizmie działania.
Efekt ten potwierdzono również w izolowanych tętnicach myszy oraz u zwierząt poddanych leczeniu dużymi dawkami witaminy D, która zwykle nasila wapnienie naczyń.
„Mechanicznie, fisetyna wymaga fosfatazy DUSP1 do inhibicji p38 MAPK, aby wywierać ochronny wpływ na wapnienie VSMC.”
Fisetyna a surowica pacjentów dializowanych
Badacze przeprowadzili również eksperymenty z wykorzystaniem surowicy krwi pacjentów dializowanych, która znana jest ze zdolności do indukowania wapnienia naczyń. Również w tych warunkach fisetyna skutecznie ograniczała odkładanie wapnia i chroniła komórki, co wskazuje na potencjalne zastosowanie tego związku w zapobieganiu powikłaniom naczyniowym u osób z przewlekłą chorobą nerek.
Znaczenie kliniczne i perspektywy
Omawiane badanie wzmacnia rosnącą liczbę dowodów wskazujących, że fisetyna może chronić naczynia krwionośne przed uszkodzeniami związanymi ze starzeniem. Choć potrzeba dalszych badań przed jej zastosowaniem klinicznym, wyniki wskazują, że fisetyna może być obiecującym kandydatem do spowalniania lub zapobiegania wapnieniu naczyń. Odkrycia te mają potencjalnie szerokie znaczenie dla starzejącej się populacji oraz pacjentów z chorobami nerek, którzy są szczególnie narażeni na powikłania sercowo-naczyniowe związane z usztywnieniem naczyń.
Pełny artykuł: DOI: 10.18632/aging.206233
Źródło: Aging-US, Impact Journals LLC
