Oczekuje się, że wskaźniki otyłości wzrosną dramatycznie, a do 2050 roku jedno na sześcioro dzieci i nastolatków na całym świecie będzie otyłe – wynika z nowego badania. Naukowcy ostrzegają, że bez natychmiastowych działań sytuacja stanie się globalnym kryzysem zdrowotnym.
Badanie, przeprowadzone przez Murdoch Children’s Research Institute (MCRI) i opublikowane w czasopiśmie The Lancet, wykazało, że w ciągu najbliższych 25 lat około 385 milionów dzieci i nastolatków będzie miało nadwagę, a 360 milionów będzie cierpiało na otyłość. Oznacza to, że problem dotknie 356 milionów dzieci w wieku 5–14 lat oraz 390 milionów osób w wieku 15–24 lat.
Globalny wskaźnik otyłości wśród osób w wieku 5–24 lat potroił się w latach 1990–2021, wzrastając o 244% i osiągając 174 miliony. Sugeruje to, że obecne metody walki z otyłością zawiodły całe pokolenie młodych ludzi. W 2021 roku łącznie 493 miliony dzieci i nastolatków miało nadwagę lub otyłość.
Brak działań może doprowadzić do katastrofy zdrowotnej
Dr Jessica Kerr z MCRI podkreśla, że brak natychmiastowych pięcioletnich planów interwencyjnych może mieć dramatyczne skutki.
– Dzieci i młodzież to szczególnie wrażliwa grupa w epidemii otyłości. Kluczowe jest zapobieganie, ponieważ otyłość rzadko ustępuje po okresie dojrzewania – podkreśla dr Kerr.
Konsekwencje nadmiernej masy ciała obejmują cukrzycę, nowotwory, choroby serca, problemy z oddychaniem, niepłodność i zaburzenia psychiczne. Obciążenie ekonomiczne wynikające z leczenia tych schorzeń będzie liczone w miliardach dolarów. Co więcej, wpływ epidemii otyłości może objąć kolejne pokolenia.
Mimo alarmujących prognoz, badacze podkreślają, że sytuację można jeszcze odwrócić, jeśli działania zostaną podjęte przed 2030 rokiem.
Najbardziej zagrożone kraje
Analiza przeprowadzona w ramach Światowego Dnia Otyłości opierała się na danych z badania Global Burden of Diseases, Injuries, and Risk Factors Study 2021. Przewiduje się, że najwyższy wskaźnik otyłości wśród dzieci i młodzieży wystąpi w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, na Wyspach Cooka, w Nauru oraz na Tonga. Natomiast największa liczba dzieci z otyłością będzie w Chinach, Egipcie, Indiach i Stanach Zjednoczonych.
W Australii tempo wzrostu otyłości wśród dzieci i młodzieży jest jednym z najszybszych na świecie. Do 2050 roku 2,2 miliona dzieci i nastolatków w wieku 5–24 lat będzie otyłych, a 1,6 miliona będzie miało nadwagę.
Na poziomie globalnym przewiduje się, że do 2050 roku liczba chłopców w wieku 5–14 lat z otyłością przewyższy liczbę tych z nadwagą.
Pilna potrzeba reform politycznych
Dr Kerr zaznacza, że w krajach Afryki Północnej, Bliskiego Wschodu, Ameryki Łacińskiej i Karaibów przejście do otyłości będzie szczególnie gwałtowne ze względu na dużą populację i ograniczone zasoby. Wiele z tych regionów dotychczas koncentrowało się na walce z niedożywieniem i zahamowanym wzrostem u dzieci.
– Aby zapobiec nowemu zagrożeniu zdrowotnemu, kluczowe jest stworzenie krajowych systemów monitorowania otyłości wśród dzieci i młodzieży – dodaje dr Kerr.
Szczególną grupą do interwencji są starsze nastolatki i młodzi dorośli w wieku 15–24 lat, zwłaszcza dziewczęta wchodzące w okres rozrodczy.
– Jeśli chcemy uniknąć międzypokoleniowego przekazywania otyłości i jej skutków zdrowotnych oraz ekonomicznych, musimy skupić się na młodych kobietach. Konieczne są działania na poziomie społeczności i sektora komercyjnego – podkreśla dr Kerr.
Profesor Susan Sawyer z MCRI wskazuje, że rządy muszą inwestować w kompleksowe strategie przeciwdziałania otyłości, obejmujące żywność, aktywność fizyczną, styl życia i środowisko miejskie.
– Rodziny mogą dbać o aktywność fizyczną, dietę i sen, ale otaczające nas środowisko często działa przeciwko tym wysiłkom – mówi prof. Sawyer.
Eksperci podkreślają, że obwinianie jednostek za ich wybory dotyczące zdrowia nie jest rozwiązaniem. Potrzebne są działania rządowe, w tym:
- opodatkowanie napojów słodzonych,
- zakaz reklamowania niezdrowej żywności skierowanej do dzieci i młodzieży,
- finansowanie zdrowych posiłków w szkołach,
- przemyślane planowanie urbanistyczne, które zachęca do aktywnego trybu życia.
Bez zdecydowanych działań otyłość wśród dzieci i młodzieży stanie się jednym z największych wyzwań zdrowotnych XXI wieku.
Źródło: The Lancet, Murdoch Childrens Research Institute
