
Terapie epigenetyczne przyszłości: krok bliżej do leczenia raka
Nasze geny zawierają wszystkie instrukcje potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, jednak ich ekspresja musi być precyzyjnie regulowana, aby każda komórka mogła optymalnie pełnić swoją rolę. W tym procesie kluczową rolę odgrywa epigenetyka DNA i RNA – szereg mechanizmów działających jako „markery” na genach, kontrolujących ich aktywność bez zmieniania samej sekwencji DNA lub RNA.
Do tej pory epigenetykę DNA i RNA badano jako dwa odrębne systemy. Wydawało się, że funkcjonują one niezależnie, każdy pełniąc swoją rolę na różnych etapach regulacji genów.
Być może było to błędne założenie.
W publikacji w czasopiśmie Cell zespół badaczy kierowany przez François Fuksa z Laboratorium Epigenetyki Nowotworowej, Wydziału Medycyny ULB, Centrum Badań nad Rakiem ULB oraz Instytutu Jules Bordet, H.U.B., ujawnia, że epigenetyka DNA i RNA może być bardziej powiązana, niż dotychczas sądzono. Badacze odkryli, że tworzą one komplementarny system regulacji, w którym epigenetyka DNA organizuje dostępne geny, a epigenetyka RNA dynamicznie dostosowuje ich wykorzystanie.
W praktyce badania wykazały, że kiedy oba markery są wspólnie dodawane do genu, umożliwiają bardziej efektywną jego aktywację. Z kolei, jeśli jeden z tych procesów nie funkcjonuje prawidłowo, aktywność genu maleje. François Fuks i jego współpracownicy pokazali, że mechanizm ten jest szczególnie istotny w kluczowych etapach, takich jak rozwój komórek czy ich specjalizacja w różne typy, na przykład w przypadku embrionalnych komórek macierzystych.
Ta kombinacja markerów zapewnia niezwykle precyzyjną regulację aktywności genów, która jest niezbędna do rozwoju organizmów i harmonijnego funkcjonowania komórek.
Opublikowany 17 stycznia w Cell przełomowy tekst rzuca światło na zupełnie nowy sposób kontroli genów, otwierając bezprecedensowe perspektywy w biologii. Pozwala lepiej zrozumieć, jak funkcjonują nasze komórki oraz jak zakłócenia tych mechanizmów mogą prowadzić do chorób, takich jak nowotwory.
To odkrycie może również przyczynić się do postępu w leczeniu raka. Wykorzystanie tego komplementarnego systemu regulacji daje nadzieję na opracowanie terapii opartych na „lekach epigenetycznych”, które jednocześnie działają na DNA i RNA. Naukowcy mają nadzieję stworzyć bardziej precyzyjne i spersonalizowane metody leczenia, zdolne do przywrócenia równowagi w chorych komórkach u pacjentów z nowotworami.
Zespół profesora Fuksa już prowadzi badania bezpośrednio związane z wynikami opublikowanymi w Cell. Celem tych badań jest udowodnienie klinicznej przydatności odkrycia poprzez eksplorację potencjału terapii epigenetycznych działających jednocześnie na DNA i RNA.
Źródło: Cell
DOI: 10.1016/j.cell.2024.12.009