Która terapia jest najskuteczniejsza w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego?
Najskuteczniejsze terapie niefarmakologiczne w leczeniu choroby zwyrodnieniowej kolana
Ortezy kolanowe, hydroterapia oraz ćwiczenia fizyczne to najbardziej obiecujące metody leczenia choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego niezwiązane z farmakoterapią — wynika z nowej metaanalizy opublikowanej 18 czerwca 2025 roku w otwartym czasopiśmie PLOS One przez Yuana Luo ze Szpitala Ludowego w Neijiang w Chinach.
Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego (KOA, knee osteoarthritis) to powszechnie występujące, często wyniszczające schorzenie dotykające miliony osób starszych, powodujące ból oraz sztywność stawu kolanowego. Leczenie często opiera się na lekach przeciwzapalnych, które jednak wiążą się z ryzykiem działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego oraz układu sercowo-naczyniowego.
W omawianym badaniu naukowcy przeanalizowali dostępne dane dotyczące terapii niefarmakologicznych w leczeniu KOA. Uwzględnili dane z 139 badań klinicznych obejmujących niemal 10 000 pacjentów, porównując 12 różnych metod leczenia bez użycia leków. Wśród nich znalazły się m.in.: terapia laserowa, stymulacja elektryczna, ortezy, wkładki do butów, taping (taśmy kinezyjne), hydroterapia, ćwiczenia fizyczne oraz ultradźwięki. Łącząc wyniki tych badań w analizę sieciową o dużej mocy statystycznej, zespół badawczy dokonał porównania skuteczności poszczególnych terapii.
Ortezy kolanowe zajęły najwyższe pozycje w większości analizowanych kategorii, w tym w zakresie redukcji bólu, poprawy funkcji stawu oraz zmniejszenia sztywności. Hydroterapia — czyli ćwiczenia lub zabiegi wykonywane w ciepłej wodzie — była szczególnie skuteczna w łagodzeniu bólu, a ćwiczenia fizyczne jako takie również uzyskiwały wysokie noty, poprawiając zarówno dolegliwości bólowe, jak i sprawność fizyczną pacjentów. Pewne korzyści przynosiła także laseroterapia o wysokiej intensywności oraz terapia falami uderzeniowymi, natomiast ultradźwięki wypadły najgorzej pod względem skuteczności.
Autorzy zaznaczają, że różnice w konstrukcji badań, małe liczebności grup badawczych oraz zróżnicowany czas trwania terapii w ramach uwzględnionych 139 badań mogą ograniczać precyzję otrzymanych rankingów. Niemniej jednak, badacze konkludują, że fizjoterapia ma duży potencjał terapeutyczny w leczeniu KOA, oferując skuteczne opcje pozbawione ryzyk związanych ze stosowaniem leków przeciwzapalnych. W przyszłości badania powinny skupiać się na ocenie skuteczności terapii łączonych oraz ich opłacalności.
Autorzy podkreślają: „Ortezy kolanowe, hydroterapia oraz ćwiczenia fizyczne to najskuteczniejsze terapie niefarmakologiczne w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Zmniejszają ból i poprawiają mobilność bez ryzyka działań niepożądanych charakterystycznych dla leków przeciwbólowych, takich jak powikłania sercowo-naczyniowe czy żołądkowo-jelitowe. Pacjenci i lekarze powinni priorytetowo traktować te terapie o udokumentowanej skuteczności”.
„Nasza analiza obejmująca niemal 10 000 pacjentów pokazuje, że proste i łatwo dostępne metody, takie jak stabilizacja stawu kolanowego czy ćwiczenia w wodzie, przewyższają skutecznością bardziej zaawansowane technologicznie, lecz mniej efektywne opcje, takie jak ultradźwięki. Może to doprowadzić do zmian w wytycznych klinicznych, faworyzując bezpieczniejsze i tańsze interwencje.”
Źródło: PLOS One
