
Kwasy omega-3 a starzenie: nowa nadzieja na dłuższe życie
Wiele osób chciałoby opóźnić lub nawet zatrzymać proces starzenia. Dotychczasowe badania kliniczne wykazały, że ograniczenie spożycia kalorii może spowolnić starzenie się organizmu. Obiecujące wyniki przyniosło również stosowanie witaminy D i kwasów tłuszczowych omega-3 w badaniach na zwierzętach. Nie było jednak jasne, czy te metody działają także u ludzi.
Terapie testowane w ramach badania DO-HEALTH, prowadzonego przez Heike Bischoff-Ferrari, również były powiązane ze spowolnieniem starzenia. Wykazano, że witamina D, kwasy tłuszczowe omega-3 oraz regularna aktywność fizyczna zmniejszają ryzyko infekcji i upadków oraz zapobiegają nowotworom i przedwczesnej utracie sprawności. „Te wyniki zainspirowały nas do zmierzenia bezpośredniego wpływu tych trzech terapii na proces biologicznego starzenia się wśród szwajcarskich uczestników badania DO-HEALTH” – mówi Bischoff-Ferrari, profesor geriatrii i medycyny geriatrycznej na Uniwersytecie w Zurychu.
Pomiar wieku biologicznego i chronologicznego
Jednym ze sposobów naukowego pomiaru starzenia się biologicznego jest wykorzystanie zegarów epigenetycznych. Metoda ta rejestruje chemiczne modyfikacje cząsteczki DNA, zwane metylacją, pozwalając na określenie różnicy między wiekiem biologicznym a chronologicznym. Badanie DO-HEALTH jako pierwsze sprawdziło, jak czuły jest ten sposób pomiaru w odpowiedzi na celowane interwencje.
Zespół Heike Bischoff-Ferrari, we współpracy ze Steve’em Horvathem z Altos Labs Cambridge (Wielka Brytania), który opracował zegary epigenetyczne, przeanalizował wpływ omega-3, witaminy D i/lub prostych ćwiczeń siłowych na proces starzenia się u 777 osób powyżej 70. roku życia. W ramach trzyletniego badania testowano osiem różnych schematów terapeutycznych, obejmujących codzienną suplementację 2000 IU witaminy D i/lub 1 g kwasów omega-3 (pochodzenia algowego) oraz wykonywanie ćwiczeń siłowych przez 30 minut trzy razy w tygodniu.
Spowolnienie wieku biologicznego
Analiza próbek krwi wykazała, że suplementacja kwasami tłuszczowymi omega-3 spowolniła biologiczne starzenie o nawet cztery miesiące w odniesieniu do kilku zegarów epigenetycznych, niezależnie od płci, wieku czy wskaźnika masy ciała uczestników. Połączenie omega-3, witaminy D i treningu siłowego było jeszcze skuteczniejsze według jednego z czterech zastosowanych zegarów epigenetycznych.
„Ten wynik rozszerza nasze wcześniejsze ustalenia z badania DO-HEALTH, w którym te trzy czynniki łącznie miały największy wpływ na redukcję ryzyka nowotworów oraz zapobieganie przedwczesnej utracie sprawności w ciągu trzech lat, dodatkowo wskazując na ich rolę w spowalnianiu biologicznego starzenia” – podkreśla Bischoff-Ferrari. Każda z tych interwencji działa poprzez różne mechanizmy, które się wzajemnie uzupełniają, prowadząc do większego efektu synergicznego.
DO-HEALTH jako platforma walidacyjna
Zespół badawczy zwraca jednak uwagę na ograniczenia badania. „Nie istnieje powszechnie akceptowany złoty standard pomiaru wieku biologicznego” – wyjaśnia Bischoff-Ferrari. „Jednak przeanalizowaliśmy najlepsze obecnie dostępne zegary epigenetyczne, które odzwierciedlają aktualny stan wiedzy.”
Aby dalej rozwijać kliniczne zastosowanie zegarów biologicznych, Bischoff-Ferrari, we współpracy z czołowymi międzynarodowymi badaczami z Global Health Span Extension Consortium, planuje wykorzystać badanie DO-HEALTH oraz inne globalne badania interwencyjne jako platformę walidacyjną dla nowych biomarkerów starzenia.
Naukowcy podkreślają również, że próbka badawcza obejmowała wyłącznie uczestników ze Szwajcarii, co oznacza, że nie odzwierciedla globalnej populacji osób starszych powyżej 70. roku życia. W kolejnym etapie badacze planują rozszerzyć swoje analizy na wszystkich uczestników DO-HEALTH, w tym osoby z Niemiec, Francji, Austrii i Portugalii, aby uwzględnić większą różnorodność genetyczną i stylów życia.
Źródło: Nature Aging, University of Zurich
DOI: 10.1038/s43587-024-00793-y