Zespół naukowców z Wydziału Medycyny Klinicznej LKS Uniwersytetu w Hongkongu (HKUMed) odkrył, że niektóre kwasy tłuszczowe pochodzące z diety mogą wzmacniać zdolność układu odpornościowego człowieka do zwalczania nowotworów. Badacze wykazali, że kwas oleinowy (OA), obecny m.in. w oliwie z oliwek i orzechach, potęguje aktywność komórek odpornościowych γδ-T, które odgrywają kluczową rolę w niszczeniu komórek nowotworowych. Jednocześnie inny kwas tłuszczowy – kwas palmitynowy (PA), występujący w tłuszczach zwierzęcych i oleju palmowym – osłabia ich właściwości przeciwnowotworowe.
Badania opublikowano w czasopiśmie Signal Transduction and Targeted Therapy, wskazując, że suplementacja diety kwasem oleinowym może stanowić nowy sposób na wzmocnienie odporności przeciwnowotworowej opartej na aktywności komórek γδ-T.
Kwasy tłuszczowe a immunoterapia nowotworów
Kwasy tłuszczowe są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, wpływają m.in. na wzrost i funkcje metaboliczne komórek. Coraz więcej danych wskazuje, że odgrywają one również istotną rolę w profilaktyce i terapii nowotworów. Jednak dokładny mechanizm ich wpływu na procesy nowotworzenia i odpowiedź immunologiczną nie był dotąd w pełni poznany.
Komórki γδ-T to wyspecjalizowane limfocyty, które wykazują silne właściwości cytotoksyczne wobec komórek nowotworowych. Ich aktywacja była wcześniej wiązana z poprawą rokowania u pacjentów z rakiem płuc czy wątrobowokomórkowym. Skuteczność terapii z wykorzystaniem tych komórek może jednak różnić się między pacjentami, m.in. z powodu zróżnicowanego metabolizmu kwasów tłuszczowych.
Kwas oleinowy poprawia skuteczność leczenia
Zespół kierowany przez prof. Tu Wenwei z Katedry Pediatrii i Medycyny Młodzieżowej HKUMed wykazał zależność pomiędzy stężeniem kwasów PA i OA a efektywnością terapii przeciwnowotworowych.
„Nasze wyniki sugerują, że wzbogacenie diety w produkty bogate w kwas oleinowy, takie jak oliwa z oliwek czy awokado, może zwiększyć skuteczność nadzoru immunologicznego γδ-T i poprawić wyniki leczenia nowotworów” – wyjaśnia prof. Tu.
Jednocześnie badacze odkryli, że kwas palmitynowy osłabia działanie tych komórek, natomiast OA może przeciwdziałać temu efektowi. „Wyniki wskazują, że pacjenci onkologiczni powinni unikać produktów bogatych w PA, a rozważyć suplementację OA, by zwiększyć skuteczność terapii opartych na komórkach γδ-T” – dodaje prof. Tu.
Znaczenie prostych zmian dietetycznych
„Po raz pierwszy wykazano, że rodzaj spożywanych kwasów tłuszczowych bezpośrednio wpływa na zdolność naszych komórek odpornościowych do walki z nowotworami” – podkreśla prof. Tu. Zespół badaczy ustalił, że kwas palmitynowy osłabia funkcję komórek γδ-T, podczas gdy kwas oleinowy ją wspiera, poprzez mechanizm związany z białkiem IFNγ. Analiza próbek krwi potwierdziła związek między poziomami tych kwasów a wynikami immunoterapii.
Dla pacjentów onkologicznych odkrycie to może mieć praktyczne znaczenie – proste zmiany, takie jak zwiększenie spożycia oliwy z oliwek, awokado i orzechów oraz ograniczenie produktów zawierających tłuszcze nasycone i olej palmowy, mogą poprawić odpowiedź na leczenie. Naukowcy zwracają także uwagę, że połączenie terapii dietetycznej z lekami wzmacniającymi układ odpornościowy może przynieść jeszcze lepsze efekty terapeutyczne.
Badanie wskazuje, że spersonalizowane interwencje żywieniowe mogą stanowić skuteczne wsparcie dla immunoterapii nowotworów, a w przyszłości – pomóc w opracowaniu nowych leków modulujących aktywność metaboliczną komórek γδ-T.
Źródło: Signal Transduction and Targeted Therapy, “Oleic acid restores the impaired antitumor immunity of γδ-T cells induced by palmitic acid”
DOI: http://dx.doi.org/10.1038/s41392-025-02295-8
