Lekarze prywatnie i na NFZ wystawią recepty na bezpłatne leki dla dzieci i seniorów

14 lutego 2025 r. weszły w życie przepisy, które znacząco ułatwiają dostęp do bezpłatnych leków refundowanych dla dzieci, młodzieży do 18. roku życia oraz seniorów powyżej 65. roku życia. Nowe regulacje pozwalają m.in. lekarzom pracującym prywatnie wystawiać recepty na leki z wykazu 18- i 65+. Poszerzono też uprawnienia farmaceutów w zakresie szczepień.

Nowe zasady wystawiania recept na leki refundowane

Zgodnie z ustawą z 5 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, każdy lekarz posiadający prawo wykonywania zawodu może wystawić receptę z uprawnieniem „DZ” (dzieci i młodzież do 18. roku życia) lub „S” (seniorzy powyżej 65. roku życia). Dotyczy to lekarzy zatrudnionych w publicznych placówkach zdrowia, jak i prowadzących prywatne praktyki.

Do wystawiania recept na bezpłatne leki uprawnieni są również:

• pielęgniarki (posiadające odpowiednie kwalifikacje i specjalizację),
• felczerzy oraz starsi felczerzy,
• farmaceuci (w przypadku recept farmaceutycznych oraz szczepień zalecanych).

Recepty „pro auctore” i „pro familiae”, wystawiane odpowiednio dla siebie i najbliższej rodziny, mogą także zawierać uprawnienie „S” lub „DZ”.

Rozszerzono także możliwość wystawiania recept rocznych (na 360 dni) z dodatkowymi uprawnieniami „S” i „DZ”.

2691 bezpłatnych leków dla dzieci i 3662 dla seniorów

Obecnie w ramach wykazu 18- dostępnych jest 2691 bezpłatnych leków (około 70% wszystkich leków refundowanych w aptekach). W wykazie 65+ znajduje się 3662 pozycje (około 97% refundowanych leków).

Pacjenci uprawnieni do bezpłatnych leków muszą spełniać następujące warunki:

• nie ukończyli 18 lat lub ukończyli 65 lat (w dniu wystawienia oraz realizacji recepty),
• mają prawo do świadczeń zdrowotnych w Polsce,
• cierpią na schorzenie objęte refundacją dla danego leku (zgodnie z obwieszczeniem Ministra Zdrowia).

Szczepienia w aptekach i nowe uprawnienia farmaceutów

Nowelizacja ustawy przyznała farmaceutom prawo do wystawiania recept na szczepionki zalecane oraz przeprowadzania szczepień w aptekach. Dotyczy to m.in. szczepień przeciwko grypie, które są bezpłatne dla dzieci i seniorów. Osoby w wieku 18-64 lata mogą skorzystać z 50-procentowej refundacji.

Celem tych zmian jest poprawa dostępności szczepień, odciążenie placówek POZ oraz zwiększenie poziomu wyszczepialności społeczeństwa.

Korzyści dla pacjentów i systemu ochrony zdrowia

Nowe przepisy mają za zadanie poprawić funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia. Poszerzenie grona osób uprawnionych do wystawiania recept ma skrócić kolejki do lekarzy, a także lepiej wykorzystać kompetencje pielęgniarek i farmaceutów.

Pacjenci mogą uzyskać receptę na bezpłatne leki zarówno w poradni POZ, jak i w gabinecie prywatnym. Takie rozwiązanie zapewnia równy dostęp do świadczeń zdrowotnych bez względu na miejsce leczenia.

Koszt nowych rozwiązań szacowany jest na około 415 mln zł rocznie, jednak oszczędności pacjentów oraz poprawa efektywności systemu zdrowia mają zrekompensować te wydatki.