Naukowcy z University of California San Diego odkryli, że dzieci z rozpoznaną chorobą stłuszczeniową wątroby związaną z dysfunkcją metaboliczną (MASLD) są narażone na istotnie zwiększone ryzyko przedwczesnej śmierci oraz poważnych długoterminowych powikłań zdrowotnych. Wyniki badania, opublikowane 22 kwietnia 2025 roku w czasopiśmie Hepatology, naukowym organie American Association for the Study of Liver Diseases, pochodzą z badania Longitudinal InVestigation Evaluating Results of Steatosis (LIVERS), które obserwowało 1 096 dzieci przez średnio 8,5 roku. Prawie połowa wszystkich zgonów w tej kohorcie była związana z chorobami wątroby, a całkowity wskaźnik śmiertelności był 40 razy wyższy niż wśród podobnych rówieśników w ogólnej populacji USA.
„Każde dziecko lub młoda osoba, która zmarła, to tragedia” — powiedział dr Jeffrey Schwimmer, profesor pediatrii w UC San Diego School of Medicine oraz dyrektor Fatty Liver Clinic w Rady Children’s Hospital. „MASLD stanowi realne i mierzalne zagrożenie dla zdrowia dzieci. Aby naprawdę zmienić rokowania, potrzebujemy lepszych narzędzi do diagnozowania tej choroby, skutecznych terapii dla dzieci oraz systemów zapewniających dostęp do odpowiedniej opieki dla każdego dziecka.”
MASLD, wcześniej znana jako niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD), jest najczęstszą przewlekłą chorobą wątroby u dzieci, dotykającą niemal 10% wszystkich młodych osób i nawet 25% dzieci z otyłością. Reklasyfikacja do MASLD odzwierciedla rosnącą świadomość, że stłuszczenie wątroby u dzieci jest ściśle powiązane z dysfunkcją metaboliczną, w tym z otyłością, nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2. Mimo swojej powszechności, niewiele było wiadomo o długoterminowych zagrożeniach wynikających z tej choroby.
Badanie LIVERS jest jak dotąd najbardziej kompleksową oceną wyników klinicznych u dzieci z MASLD. Przeprowadzone w Rady Children’s Hospital badanie retrospektywne oparte było na dokumentacji medycznej i danych z National Death Index, obejmując dzieci w wieku od 2 do 18 lat, u których MASLD rozpoznano w latach 2000–2017. W trakcie średnio 8,5-letniego okresu obserwacji, 3,4% dzieci zmarło — co oznaczało wskaźnik śmiertelności ponad 40 razy wyższy od oczekiwanego na podstawie średnich krajowych i ponad 50 razy wyższy niż na podstawie średnich stanowych. Śmiertelność ta była znacznie wyższa niż notowana u dzieci z samą otyłością lub cukrzycą typu 2, co sugeruje, że MASLD może stanowić niezależny czynnik ryzyka poza schorzeniami metabolicznymi.
Ryzyko zgonu było wyższe u niektórych grup dzieci, szczególnie u chłopców oraz u dzieci z niskim poziomem lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL), nazywanych „dobrym” cholesterolem. Prawie połowa zgonów była bezpośrednio spowodowana chorobą wątroby, inne były wynikiem chorób sercowo-naczyniowych, wypadków lub samobójstw.
Oprócz ryzyka przedwczesnej śmierci, wiele dzieci w badaniu rozwinęło poważne problemy zdrowotne już w wieku nastoletnim lub wczesnej dorosłości. Obejmowały one nadciśnienie tętnicze (14%), obturacyjny bezdech senny (9,5%) oraz cukrzycę typu 2 (7,3%). Zaburzenia lipidowe, takie jak podwyższony poziom trójglicerydów lub niski poziom HDL, były jeszcze częstsze — czyniąc dyslipidemię najczęstszym powikłaniem.
Chociaż wiele dzieci wykazało poprawę po podjęciu leczenia klinicznego, znaczna część nadal doświadczała progresji choroby. Wyniki podkreślają, jak niewiele wiemy jeszcze o naturalnym przebiegu MASLD u dzieci i jak bardzo potrzebne są lepsze narzędzia do wykrywania, monitorowania i leczenia tego schorzenia.
„Wykazaliśmy, że MASLD u dzieci to poważna choroba o potencjalnie śmiertelnym przebiegu” — powiedział Schwimmer. „Mamy nadzieję, że nasze wyniki zwiększą świadomość oraz przyczynią się do większych inwestycji w diagnostykę, leczenie i systemy opieki pediatrycznej. Dysponując odpowiednimi narzędziami i zaangażowaniem, możemy realnie poprawić rokowania.”
Przyszłe badania muszą skupić się na identyfikacji dzieci o najwyższym ryzyku progresji do marskości wątroby i wczesnej śmierci oraz na określeniu, jak zmiany stylu życia, farmakoterapia lub interwencje chirurgiczne mogą zmieniać przebieg choroby. Na razie naukowcy podkreślają, że wczesne rozpoznanie, regularna kontrola oraz większa świadomość wśród społeczeństwa i pracowników ochrony zdrowia pozostają kluczowe dla ochrony zdrowia dzieci z MASLD.
