Nowa klasa leków przeciwmalarycznych – selektywny inhibitor eliminujący Plasmodium falciparum
Międzynarodowy zespół badaczy pod kierownictwem profesora Markusa Meißnera (Uniwersytet Ludwika i Maksymiliana w Monachium – LMU) oraz profesora Gernota Längsta (Uniwersytet w Ratyzbonie) dokonał przełomowych odkryć dotyczących regulacji genetycznej Plasmodium falciparum, głównego sprawcy malarii. Wyniki, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Nature, otwierają nowe perspektywy w rozwoju innowacyjnych terapii.
Malaria wciąż stanowi jedno z największych zagrożeń dla zdrowia globalnego. W 2022 roku odnotowano około 247 milionów infekcji oraz ponad 600 tysięcy zgonów, głównie w Afryce Subsaharyjskiej. Niezbędne są zatem nowatorskie podejścia badawcze, aby osiągnąć długoterminowy postęp w profilaktyce i leczeniu tej choroby.
Nowe podejście do walki z malarią – epigenetyczna regulacja patogenu
Malaria jest wywoływana przez pasożyty z rodzaju Plasmodium, które dostają się do ludzkiego organizmu poprzez ukąszenie zakażonych komarów. Plasmodium falciparum, najgroźniejszy ze wszystkich gatunków tego pasożyta, ma niezwykle skomplikowany cykl życiowy, który jest regulowany przez precyzyjne mechanizmy genetyczne. Zrozumienie tych procesów jest kluczowe, aby skutecznie zwalczać patogen na różnych etapach jego rozwoju.
Zespół badaczy zidentyfikował PfSnf2L, kluczowy kompleks białkowy odpowiedzialny za przebudowę chromatyny i regulację dostępności DNA dla transkrypcji. Ten mechanizm ma fundamentalne znaczenie dla regulacji genów istotnych dla poszczególnych faz cyklu życiowego pasożyta.
„Nasze badania dowodzą, że PfSnf2L jest niezbędny do dynamicznej modulacji ekspresji genów w Plasmodium falciparum” – wyjaśnia Maria Theresia Watzlowik, pierwsza autorka badania.
Nowy inhibitor – celowana broń przeciw Plasmodium falciparum
„Dzięki unikalnej sekwencji i właściwościom funkcjonalnym PfSnf2L udało nam się zidentyfikować wysoce specyficzny inhibitor, który działa wybiórczo na Plasmodium falciparum i prowadzi do jego eliminacji” – tłumaczy profesor Gernot Längst, biochemik z Uniwersytetu w Ratyzbonie.
„Ten inhibitor reprezentuje nową klasę leków przeciwmalarycznych, które potencjalnie mogą działać na wszystkich etapach cyklu życiowego patogenu” – dodaje profesor Markus Meißner, kierownik Katedry Parazytologii Eksperymentalnej na Wydziale Weterynarii LMU.
Perspektywy przyszłych badań
„Malaria jest jedną z najbardziej adaptacyjnych chorób, jakie znamy” – podkreśla Längst. Wpływanie na epigenetyczne mechanizmy regulacji genów może zwiększyć skuteczność istniejących terapii i zapobiec rozwojowi lekooporności u pasożytów.
„Nasze badanie dowodzi, jak istotne jest uwzględnienie epigenetyki w badaniach nad malarią” – zaznacza Meißner. Kolejne prace badawcze skoncentrują się na testowaniu małych cząsteczek hamujących epigenetyczną maszynerię pasożyta oraz na ocenie ich skuteczności w modelach przedklinicznych.
W badaniach, oprócz naukowców z LMU i Uniwersytetu w Ratyzbonie, uczestniczyli również badacze z Uniwersytetu w Zurychu (Szwajcaria), Pennsylvania State University (USA) oraz Uniwersytetu w Glasgow (Wielka Brytania). Projekt był finansowany przez Niemiecką Fundację Badawczą (DFG).
Źródło: Ludwig-Maximilians-Universität München
