NeurologiaPsychiatria

Nowe badania: Medytacja wywołuje zmiany w głębokich strukturach mózgu związanych z pamięcią i regulacją emocji

Naukowcy, wykorzystując wewnątrzczaszkowe nagrania elektroencefalograficzne (EEG) z głębokich obszarów mózgu, odkryli, że medytacja prowadzi do zmian w aktywności ciała migdałowatego i hipokampa – kluczowych regionów mózgu odpowiedzialnych za regulację emocji i pamięć.

Badanie przeprowadzone przez naukowców z Icahn School of Medicine przy Mount Sinai, opublikowane we wtorek 4 lutego w czasopiśmie PNAS, może pomóc wyjaśnić pozytywny wpływ tych praktyk oraz przyczynić się do rozwoju metod medytacyjnych poprawiających pamięć i regulację emocji.

Medytacja a aktywność mózgu

Dotychczasowe badania wykazały, że medytacja – zestaw technik mentalnych mających na celu koncentrację uwagi i świadomości – może poprawić samopoczucie psychiczne oraz potencjalnie wspierać leczenie chorób psychiatrycznych, takich jak lęk i depresja. Wcześniejsze analizy wskazywały na związek między praktyką medytacyjną a aktywnością mózgu, jednak konkretne mechanizmy neuronalne leżące u podstaw tego zjawiska pozostają słabo poznane.

– Tradycyjnie badanie głębokich struktur limbicznych u ludzi było trudne przy użyciu standardowych metod, takich jak EEG powierzchniowe. Nasz zespół pokonał te trudności, wykorzystując dane zebrane od unikalnej grupy pacjentów – osób cierpiących na padaczkę lekooporną, u których chirurgicznie wszczepiono urządzenia umożliwiające długotrwałe rejestrowanie EEG z elektrod umieszczonych głęboko w ciele migdałowatym i hipokampie – powiedziała Christina Maher, doktorantka neurobiologii w Graduate School of Biomedical Sciences w Icahn School of Medicine oraz pierwsza autorka artykułu. – To było niezwykłe odkrycie – zaobserwowaliśmy zmiany w aktywności fal mózgowych w tych kluczowych regionach, nawet podczas pierwszej sesji medytacyjnej.

Badanie z udziałem pacjentów z padaczką

W badaniu uczestniczyło ośmiu pacjentów neurochirurgicznych z padaczką lekooporną, u których zastosowano system neurostymulacji reagującej (RNS). Przed rozpoczęciem badania uczestnicy określili się jako osoby bez wcześniejszego doświadczenia w medytacji. Sesja składała się z pięciominutowej instrukcji w formie nagrania audio (okres bazowy), po której następowało 10 minut medytacji „życzliwości i współczucia” (ang. loving kindness meditation). Jest to technika skupiająca się na myślach o dobrostanie – zarówno własnym, jak i innych ludzi. Po zakończeniu sesji uczestnicy oceniali głębokość swojego doświadczenia medytacyjnego w skali od 1 do 10 (gdzie wyższy wynik oznacza głębszy stan medytacji). Średnia ocen wyniosła 7,43, co sugeruje, że uczestnicy odczuli znaczący stan głębokiej medytacji.

Medytacja a aktywność fal beta i gamma

– Odkryliśmy, że medytacja „życzliwości i współczucia” wiąże się ze zmianami w sile i czasie trwania pewnych rodzajów fal mózgowych, zwanych falami beta i gamma – powiedział dr Ignacio Saez, profesor nadzwyczajny neurobiologii, neurochirurgii i neurologii w Icahn School of Medicine oraz główny autor badania. – Fale te są często zaburzone w zaburzeniach nastroju, takich jak depresja i lęk. Możliwość ich świadomej modulacji poprzez medytację jest fascynująca i może wyjaśniać pozytywne skutki tych praktyk.

Badanie wyróżnia się zastosowaniem zaawansowanych metod inwazyjnego monitorowania aktywności neuronalnej, które dostarczają znacznie dokładniejszych i precyzyjniejszych danych niż tradycyjne EEG powierzchniowe. Eksperyment przeprowadzono w Quantitative Biometrics Laboratory w Mount Sinai West – specjalnym laboratorium zaprojektowanym tak, aby zapewnić pacjentom spokojne środowisko wolne od typowych szpitalnych zakłóceń. Taki naturalistyczny kontekst pozwolił uczestnikom medytować w warunkach bardziej zbliżonych do codziennej praktyki, co zwiększyło wiarygodność wyników.

Ograniczenia badania i perspektywy na przyszłość

Autorzy badania zwrócili uwagę na pewne ograniczenia swoich analiz. Przede wszystkim badana grupa była niewielka, a eksperyment obejmował jedynie jednorazową sesję medytacyjną, bez oceny długoterminowych efektów praktyki.

– Nasze badanie stanowi punkt wyjścia do przyszłych badań nad interwencjami opartymi na medytacji, które mogą pomóc w modulowaniu aktywności mózgu w obszarach związanych z pamięcią i regulacją emocji – powiedział dr Saez. – Medytacja jest nieinwazyjna, powszechnie dostępna i nie wymaga specjalistycznego sprzętu ani zasobów medycznych, co czyni ją łatwym do wdrożenia narzędziem wspierającym zdrowie psychiczne. Jednak należy pamiętać, że nie zastępuje ona tradycyjnych terapii. Może natomiast stanowić ich uzupełnienie jako niskokosztowa opcja dla osób zmagających się z problemami z pamięcią lub regulacją emocji.

Zespół badawczy z Mount Sinai planuje dalsze analizy, aby dokładniej zbadać związek między obserwowaną aktywnością mózgu a nastrojem oraz stanem psychicznym. Kolejnym krokiem będzie zgromadzenie danych dotyczących wpływu długoterminowej praktyki medytacyjnej na dobrostan psychiczny, co pomoże ocenić jej potencjalne zastosowanie terapeutyczne w warunkach codziennego życia.

Źródło: Proceedings of the National Academy of Sciences

Tygodnik Medyczny

Zdrowie, system ochrony zdrowia, opieka farmaceutyczna, farmacja, polityka lekowa, żywienie, służba zdrowia - portal medyczny

Najnowsze artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button