Na ile pacjenci z ciężkim udarem mózgu mogą skorzystać z nowego modelu leczenia, w którym obrazowanie radiologiczne i dalsza terapia odbywają się w tym samym pomieszczeniu? Na to pytanie odpowie międzynarodowe badanie „One-Stop-Management dla szybkiego rozpoczęcia leczenia endowaskularnego udaru mózgu”, które rusza w sierpniu 2025 roku pod kierownictwem Klinikum Nürnberg, Paracelsus Medizinische Privatuniversität (PMU) i Szpitala Uniwersyteckiego w Bazylei.
Inicjatorami badania są: prof. dr Jan Liman (ordynator neurologii w Klinikum Nürnberg), prof. Marios Psychogios (kierownik neuroradiologii w Szpitalu Uniwersyteckim w Bazylei) oraz dr Markus Holtmannspötter (ordynator neuroradiologii diagnostycznej i interwencyjnej w Klinikum Nürnberg). „W naszym szpitalu leczymy rocznie około 2 000 przypadków udaru mózgu w jednej z największych jednostek udarowych w Niemczech. Dzięki naszemu bogatemu doświadczeniu w badaniach nad udarem chcemy dalej doskonalić opiekę nad pacjentami” – wyjaśnia prof. Liman. „Naszym celem jest maksymalne skrócenie czasu do rozpoczęcia leczenia bez kompromisu w zakresie dokładności diagnostycznej” – dodaje dr Holtmannspötter.
Mniej etapów – krótsza droga w szpitalu
Czas odgrywa kluczową rolę w leczeniu udaru. Im wcześniej zostanie rozpoczęte leczenie, tym większa szansa na regenerację uszkodzonej tkanki mózgowej i uniknięcie trwałych niepełnosprawności. W przypadku najczęstszej postaci udaru – udaru niedokrwiennego (zwanego również zawałem mózgu) – zalecane jest, aby czas od przyjęcia pacjenta na szpitalny oddział ratunkowy do rozpoczęcia mechanicznej trombektomii (usunięcia skrzepliny za pomocą cewnika) nie przekraczał 60 minut (tzw. „door-to-groin time”).
Problemem pozostaje fakt, że decyzję o trombektomii podejmuje się dopiero po dokładnym obrazowaniu mózgu za pomocą tomografii komputerowej (CT), która umożliwia potwierdzenie obecności zatoru i wykluczenie krwotoku mózgowego – odpowiedzialnego za około 20% udarów. W standardowej procedurze pacjent po badaniu CT jest transportowany do pracowni angiografii, gdzie neuroradiolodzy przystępują do zabiegu udrożnienia naczynia. Nowoczesne aparaty angiograficzne umożliwiają jednak również wykonanie diagnostyki CT na miejscu, co pozwala uniknąć transportu i przenoszenia pacjenta – a tym samym zaoszczędzić cenny czas.
Cel: 400 pacjentów z trzech krajów
„W Klinikum Nürnberg dysponujemy pełnym zapleczem technicznym do realizacji tego przyspieszonego modelu leczenia. Wspólnie z zespołem anestezjologicznym przeorganizowaliśmy także nasze procedury wewnętrzne” – podkreśla dr Holtmannspötter. „Oczekujemy skrócenia czasu ,door to groin’ o 20 do 30 minut, co znacznie poprawi rokowania. Każde opóźnienie o 30 minut zmniejsza prawdopodobieństwo samodzielności pacjenta po udarze o 10%.” Badanie „GET-FAST” będzie oceniać funkcjonowanie uczestników po 90 dniach od udaru.
Prof. Psychogios zauważa, że dotychczasowe badania jednostkowe wskazują na pozytywny wpływ reorganizacji. Brakuje jednak jeszcze jednoznacznych dowodów z dużych, randomizowanych badań wieloośrodkowych. Kluczowym partnerem projektu „GET-FAST” jest Szpital Uniwersytecki w Bazylei. Łącznie udział w badaniu weźmie osiem klinik i szpitali uniwersyteckich z Niemiec, Szwajcarii i Finlandii. Planuje się objąć nim około 400 pacjentów. Projekt jest finansowany przez Niemiecką Fundację Nauki (DFG). Wyniki mają być dostępne po trzech latach.
„Jeśli model ,One-Stop‘ okaże się skuteczniejszy, jego wdrożenie może wpłynąć na przyszłe protokoły leczenia udaru w całej Europie” – podsumowują badacze.
Źródło: Paracelsus Medizinische Privatuniversität, Standort Nürnberg
