Odkrycie w układzie odpornościowym może być kluczem do zatrzymania choroby Alzheimera

Nowe podejście do choroby Alzheimera zaowocowało odkryciem, które może stanowić przełom w zatrzymaniu postępującego pogorszenia funkcji poznawczych obserwowanego nie tylko w chorobie Alzheimera, ale także w innych schorzeniach neurodegeneracyjnych.

Naukowcy z Uniwersytetu Virginia (UVA) zidentyfikowali cząsteczkę układu odpornościowego o nazwie STING (ang. stimulator of interferon genes), która może odgrywać kluczową rolę w powstawaniu patologicznych złogów amyloidu β i splątków tau – struktur uznawanych za głównych sprawców uszkodzeń mózgu w chorobie Alzheimera. Co więcej, zablokowanie STING w modelach zwierzęcych chroniło myszy przed pogorszeniem funkcji poznawczych.

STING – immunologiczny winowajca w mózgu?

Cząsteczka STING, istotny regulator odpowiedzi immunologicznej, odgrywa rolę w usuwaniu wirusów oraz komórek z uszkodzeniami DNA. Jednak jej nadaktywność może prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego w mózgu i uszkodzenia neuronów. Naukowcy z UVA stawiają hipotezę, że właśnie to zjawisko może leżeć u podstaw wielu chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroby Parkinsona, stwardnienia zanikowego bocznego (ALS), demencji i innych form otępienia.

Zespół badawczy pod kierownictwem dr. Johna Lukensa wykazał, że zablokowanie STING w mysim modelu Alzheimera prowadziło do zahamowania tworzenia blaszek amyloidowych, modulacji aktywności mikrogleju i korzystnych zmian w ekspresji genów. Efektem była poprawa funkcji pamięci i ochrona neuronów przed uszkodzeniami.

Starzenie się, STING i ryzyko Alzheimera

„Nasze badania pokazują, że uszkodzenia DNA, które naturalnie gromadzą się wraz z wiekiem, uruchamiają zapalną kaskadę STING, prowadząc do uszkodzeń neuronów w chorobie Alzheimera” – mówi dr Lukens, dyrektor Harrison Family Translational Research Center for Alzheimer’s and Neurodegenerative Diseases w UVA. „To może tłumaczyć, dlaczego wiek jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju choroby.”

STING jako cel terapeutyczny

W przeciwieństwie do innych cząsteczek zaangażowanych w patogenezę Alzheimera, STING wpływa zarówno na tworzenie blaszek amyloidowych, jak i splątków tau – dwóch podstawowych zmian patologicznych w tej chorobie. To czyni go szczególnie atrakcyjnym celem dla nowych terapii, zwłaszcza że może być aktywny na różnych etapach rozwoju schorzenia.

„Dopiero zaczynamy rozumieć złożoną rolę wrodzonej odpowiedzi immunologicznej w starzejącym się mózgu” – podkreśla Jessica Thanos z UVA’s Center for Brain Immunology and Glia. „Jeśli uda się namierzyć konkretne komórki i sygnały odpowiedzialne za chroniczne pobudzenie STING, będziemy w znacznie lepszej pozycji do interwencji terapeutycznej.”

Droga do terapii

Zespół Lukensa kontynuuje badania, by lepiej zrozumieć rolę STING w organizmie i uniknąć ewentualnych efektów ubocznych jego blokowania – zwłaszcza w kontekście odpowiedzi immunologicznej na nowotwory. Mimo to badacze wyrażają nadzieję, że ich prace przyczynią się do opracowania skutecznych terapii modyfikujących przebieg choroby.

Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association. W skład zespołu badawczego weszli: Jessica Thanos, Olivia C. Campbell, Maureen N. Cowan, Katherine R. Bruch, Katelyn A. Moore, Hannah E. Ennerfelt, Nick R. Natale, Aman Mangalmurti, Nagaraj Kerur oraz John Lukens. Naukowcy nie zgłosili żadnych powiązań finansowych.

Źródło: University of Virginia Health System