Kompleksowy przegląd badań rzuca światło na wszechstronną rolę zewnątrzkomórkowych pęcherzyków (EVs) w obszarze jamy ustnej i twarzoczaszki, wskazując na ich ogromny potencjał w diagnostyce chorób, terapiach celowanych oraz regeneracji tkankowej. Przegląd analizuje źródła PEW oraz szczegółowo opisuje, w jaki sposób EVs działają jako przekaźniki, wpływając na kluczowe procesy fizjologiczne i patologiczne.
Obszar jamy ustnej i twarzoczaszki, obejmujący zęby, dziąsła oraz struktury twarzy, odgrywa kluczową rolę w mowie, żuciu oraz estetyce twarzy. Choroby dotykające tego rejonu, takie jak infekcje, wady rozwojowe czy nowotwory, stanowią poważne wyzwania. Cierpi na tym jakość życia pacjentów, a stosowane obecnie metody diagnostyczne i terapeutyczne nie zawsze są wystarczająco skuteczne. W obliczu rosnącego zapotrzebowania na bardziej precyzyjne i nieinwazyjne podejścia, EVs wyłaniają się jako obiecujące narzędzie zarówno w diagnostyce, jak i leczeniu.
W opublikowanym 4 lutego 2025 roku na łamach czasopisma International Journal of Oral Science przeglądzie badań (DOI: 10.1038/s41368-024-00341-9), zespół naukowców z Zhejiang University School of Medicine zgłębia wieloaspektowe funkcje EVs w chorobach jamy ustnej i twarzoczaszki. Badacze wykazali, że EVs pochodzące z różnych źródeł, w tym z komórek, tkanek i płynów ustrojowych, uczestniczą w istotnych procesach fizjologicznych, takich jak rozwój zębów, gojenie ran oraz regulacja odpowiedzi immunologicznej. Szczególnie interesujące okazały się pęcherzyki obecne w ślinie, których profil różni się istotnie u zdrowych osób i pacjentów. Może to otwierać drogę do wykorzystania ślinowych PEW jako nieinwazyjnych biomarkerów diagnostycznych.
Autorzy omówili także potencjalne zastosowania inżynieryjnie modyfikowanych egzosomów, które wykazują duży potencjał kliniczny w terapii nowotworów, regeneracji i naprawie tkanek. Modyfikowane egzosomy charakteryzują się lepszą skutecznością terapeutyczną oraz większą zdolnością docierania do określonych tkanek w porównaniu z naturalnymi egzosomami. Jednocześnie przegląd uwypukla bariery techniczne utrudniające wdrożenie egzosomów do praktyki klinicznej, w tym kwestie związane z produkcją na skalę przemysłową oraz kontrolą jakości. Badacze podkreślili, że przezwyciężenie tych przeszkód stanowi obiecujący kierunek dalszych badań.
Dr Mengfei Yu, ekspert w dziedzinie biologii EVs, wskazuje na rewolucyjny potencjał tych struktur w medycynie jamy ustnej. „Nasze badania dowodzą, że EVs mogą stać się potężnym narzędziem diagnostycznym i terapeutycznym w leczeniu różnorodnych chorób jamy ustnej i twarzoczaszki. Możliwość inżynieryjnego modyfikowania tych pęcherzyków otwiera nowe perspektywy dla medycyny spersonalizowanej” – zaznacza dr Yu.
Przegląd ten stanowi systematyczne podsumowanie najnowszych badań nad EVs w obszarze jamy ustnej i twarzoczaszki, zwracając szczególną uwagę na zastosowanie inżynieryjnie modyfikowanych egzosomów. Publikacja ta jest cennym źródłem wiedzy dla przyszłych badań, otwierającym drogę do pełnego wykorzystania diagnostycznego i terapeutycznego potencjału EVs oraz zwiastującym nową erę spersonalizowanej opieki stomatologicznej.
Źródło: International Journal of Oral Science
