Rak wątroby może rozwijać się spontanicznie z uprzednio zdrowej tkanki. Coraz częściej jednak badacze wskazują na rosnącą korelację między niektórymi nowotworami wątroby a przewlekłą chorobą wątroby (CLD) niezwiązaną z infekcjami wirusowymi.
Jednym z nowotworów, w których obserwuje się ten związek, jest rak wątrobowokomórkowy (HCC) — odpowiadający za 15–25% przypadków nowotworów związanych z CLD. Chociaż wzrost świadomości i rozwój badań przesiewowych umożliwiają wykrywanie raka wątroby na wcześniejszych, lepiej rokujących etapach, to profilaktyka onkologiczna pozostaje nadrzędnym celem w opiece zdrowotnej i badaniach biomedycznych.
CLD a ryzyko nowotworzenia
Wzrost liczby przypadków HCC współistniejących z CLD sugeruje, że przewlekła choroba wątroby może predysponować komórki wątrobowe do nowotworzenia. Aby lepiej zrozumieć różnice między zdrową tkanką wątrobową a tą pochodzącą od pacjentów z HCC i CLD, naukowcy z Uniwersytetu w Hiroszimie, Hiroszima Prefectural Hospital oraz Hiroshima University Hospital przeprowadzili analizy transkryptomiczne i metabolomiczne. Wyniki opublikowano 21 lutego w Journal of Proteome Research.
„W badaniu przeanalizowaliśmy niezłośliwe fragmenty wątroby przylegające do zmian HCC u pacjentów z niewirusową postacią CLD. Naszym celem było zidentyfikowanie mechanizmów molekularnych prowadzących do rozwoju HCC i potencjalnych celów dla chemioprofilaktyki,” powiedział Hikaru Nakahara, pierwszy autor pracy i doktorant w Graduate School of Biomedical and Health Sciences na Uniwersytecie w Hiroszimie.
Kluczowe analizy molekularne
Zespół badawczy zastosował sekwencjonowanie RNA (RNA-seq), by określić poziom ekspresji genów w zdrowej i chorej tkance. Porównując liczby odczytów RNA, zidentyfikowano szlaki molekularne różnicujące oba typy tkanek. Równocześnie przeprowadzono analizę metabolomiczną, aby ustalić, które metabolity są obecne w CLD i tkance zdrowej, wskazując na dysregulacje szlaków metabolicznych.
Wyniki ujawniły, że procesy zapalne i zaburzenia metaboliczne związane z wiekiem są kluczowe dla transformacji CLD w HCC. Odróżnienie mechanizmów leżących u podstaw tych zmian może być kluczowe dla dobrania skutecznej profilaktyki farmakologicznej.
Potencjalna rola zielonej herbaty
W badaniu wyróżniono dwa podtypy CLD:
- Podtyp 1: charakteryzujący się podwyższoną ekspresją markerów zapalnych.
- Podtyp 2: częściej występujący u osób starszych, z akumulacją kwasów tłuszczowych i deficytem metabolitów.
Oba podtypy wykazywały obniżoną ekspresję genów związanych z metabolizmem kwasów tłuszczowych. W poprzednich badaniach wykazano, że epigallokatechina galusan (EGCG) – składnik zielonej herbaty – może przeciwdziałać aktywacji zapalnych szlaków sygnalizacyjnych wywołanych dietą wysokotłuszczową.
Zespół planuje dalsze badania nad terapiami dopasowanymi do konkretnych zaburzeń molekularnych. „Mamy nadzieję, że w przyszłości powstaną terapie dostosowane do charakterystyki molekularnej CLD – redukujące stan zapalny w grupie zapalnej i uzupełniające niedobory metabolitów w grupie starzejącej się,” podsumował Atsushi Ono, współautor pracy.
Źródło: Journal of Proteome Research. Hiroshima University
