Operacja bariatryczna zmniejsza ryzyko powikłań chorób wątroby u pacjentów z marskością i otyłością

Badanie Cleveland Clinic wykazało, że pacjenci z otyłością i marskością wątroby związaną z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby, którzy przeszli operację bariatryczną (chirurgiczne leczenie otyłości), znacznie zmniejszyli ryzyko wystąpienia poważnych powikłań wątroby w porównaniu do pacjentów leczonych wyłącznie farmakologicznie. Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie Nature Medicine.

Dr Ali Aminian, dyrektor Instytutu Bariatrii i Metabolizmu Cleveland Clinic oraz główny autor badania, stwierdził, że wyniki wskazują na konieczność rozważenia operacji bariatrycznej jako opcji leczenia dla pacjentów z marskością wątroby i otyłością. „Operacja bariatryczna wiązała się z 72% mniejszym ryzykiem wystąpienia poważnych powikłań chorób wątroby oraz 80% mniejszym ryzykiem przejścia marskości z etapu wyrównanego do niewyrównanego wśród pacjentów z wyrównaną marskością i otyłością” – powiedział.

Otyłość i cukrzyca jako przyczyny MASH

Otyłość i cukrzyca są głównymi przyczynami metabolicznego stłuszczeniowego zapalenia wątroby (MASH), które jest najczęstszą formą przewlekłej choroby wątroby w Stanach Zjednoczonych. Nagromadzenie tłuszczu w komórkach wątroby wywołuje kaskadę zdarzeń prowadzących ostatecznie do włóknienia wątroby. Około 20% osób z MASH może przejść w zaawansowane stadium marskości, zwanej marskością wątroby. Szacuje się, że około trzech milionów osób w USA cierpi na marskość wątroby związaną z MASH.

Marskość wątroby dzieli się na dwa etapy: wyrównany i niewyrównany. W etapie wyrównanym, pomimo znacznych uszkodzeń, wątroba zachowuje funkcję wystarczającą do zaspokojenia potrzeb organizmu, a pacjenci mogą wydawać się stosunkowo zdrowi. W etapie niewyrównanym występują ciężkie i zagrażające życiu powikłania, które odzwierciedlają niemożność wątroby do podtrzymania podstawowych funkcji. W takich przypadkach przeszczep wątroby staje się niezbędny.

Ograniczone opcje leczenia

„Pacjenci z marskością wątroby związaną z MASH mają niezwykle ograniczone opcje terapeutyczne. Obecnie żadna interwencja terapeutyczna nie wykazała skuteczności w zmniejszaniu ryzyka ciężkich powikłań wątroby w tej populacji pacjentów” – powiedziała dr Sobia Laique, hepatolog transplantacyjna i współautorka badania z Cleveland Clinic. „Podkreśla to pilną potrzebę opracowania skutecznych terapii skierowanych szczególnie do pacjentów z wyrównaną marskością wątroby związaną z MASH”.

Wyniki badania SPECCIAL

Celem badania SPECCIAL (Surgical Procedures Eliminate Compensated Cirrhosis In Advancing Long-term) było zbadanie długoterminowych wyników operacji bariatrycznej w kontekście ryzyka poważnych powikłań wątroby u pacjentów z otyłością i wyrównaną marskością wątroby związaną z MASH w porównaniu do pacjentów leczonych metodami niechirurgicznymi.

Badanie objęło 62 pacjentów Cleveland Clinic z wyrównaną marskością wątroby związaną z MASH i otyłością, którzy przeszli operację bariatryczną, oraz grupę kontrolną 106 pacjentów leczonych niechirurgicznie. Uczestnicy badania mieli podobne charakterystyki, w tym stopień zaawansowania choroby wątroby określony na podstawie biopsji.

W ciągu 15 lat 15,6% pacjentów w grupie chirurgicznej i 30,7% w grupie niechirurgicznej przeszło z wyrównanej marskości wątroby do stadium zdekompensowanego. Po 15 latach pacjenci z grupy poddanej operacji bariatrycznej stracili 26,6% (31,6 kg) masy ciała, a pacjenci z niechirurgicznej grupy kontrolnej stracili 9,8% (10,7 kg) masy ciała.

Znaczenie wyników badania

Dr Steven Nissen, dyrektor ds. naukowych Instytutu Serca, Naczyń i Chirurgii Klatki Piersiowej Cleveland Clinic, skomentował: „Obecnie interwencje w stylu życia są jedynym zaleceniem terapeutycznym dla pacjentów z wyrównaną marskością wątroby związaną z MASH. Jednak same zmiany stylu życia rzadko zapewniają utratę wagi i zmiany metaboliczne potrzebne do zmniejszenia ryzyka powikłań wątroby w tej populacji pacjentów. Badanie SPECCIAL pokazuje, że operacja bariatryczna jest skuteczną metodą leczenia, która może wpłynąć na przebieg marskości u wybranych pacjentów”.

Autorzy zaznaczają, że badanie SPECCIAL jako pierwsze badało długoterminowe wyniki kliniczne po operacji bariatrycznej u pacjentów z marskością wątroby związaną z MASH. W 2021 roku badanie SPLENDOR prowadzone przez Cleveland Clinic zasugerowało operację bariatryczną jako pierwsze skuteczne leczenie dla MASH bez marskości.

Konieczne są dalsze badania nad nową generacją leków przeciwotyłościowych, aby sprawdzić, czy mogą one przynieść podobne korzyści w tej populacji pacjentów.

Źródło: Nature Medicine, Cleveland Clinic