Dzieci urodzone przez matki z ciężką otyłością (BMI ≥35) mają podwyższone ryzyko hospitalizacji z powodu infekcji – wynika z długoterminowego badania opublikowanego w czasopiśmie BMJ Medicine. Autorzy podkreślają znaczenie utrzymywania prawidłowej masy ciała zarówno przed ciążą, jak i po niej.
Narastający problem otyłości matek
Zgodnie z obecnymi trendami, globalna częstość występowania otyłości wśród kobiet w wieku rozrodczym może do 2030 roku osiągnąć aż 23%. Zjawisko to budzi poważne obawy, ponieważ otyłość wiąże się z przewlekłym stanem zapalnym, co wpływa na działanie układu odpornościowego, ekspresję genów oraz mikrobiom jelitowy – wszystkie te czynniki mają wpływ na zdrowie rozwijającego się płodu.
Dotychczasowe badania nie dawały jednoznacznych odpowiedzi na pytanie, czy masa ciała matki wpływa na ryzyko infekcji u dziecka, ani w jakim stopniu czynniki modyfikowalne – takie jak karmienie piersią, sposób porodu czy przyrost masy ciała w ciąży – odgrywają tu rolę.
Badanie “Born in Bradford”
W analizie uwzględniono 9037 kobiet, które urodziły żywe dzieci w szpitalu Bradford Royal Infirmary w latach 2007–2010, i dla których dostępne były dane dotyczące wzrostu i masy ciała. Wśród uczestniczek 45% stanowiły kobiety pochodzenia pakistańskiego, a 40% – białe Brytyjki. Ponadto 37% mieszkało w najuboższych rejonach Wielkiej Brytanii.
Zdrowie ich 9540 dzieci monitorowano do 15. roku życia (lub do wcześniejszego wycofania się z badania bądź zgonu, najpóźniej do października 2022). Rejestrowano liczbę hospitalizacji z powodu infekcji, które podzielono na: zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych, skóry i tkanek miękkich, układu moczowego, pokarmowego, bakteryjne inwazyjne oraz wirusowe układowe.
Otyłość matki a ryzyko infekcji u dziecka
Na podstawie pomiarów z I trymestru stwierdzono, że 30% kobiet miało nadwagę, a 26% było otyłych, w tym 10% z otyłością II–III stopnia (BMI ≥35). Łącznie odnotowano 5009 hospitalizacji z powodu infekcji. Co trzecie dziecko było przynajmniej raz hospitalizowane do 15. roku życia: 19% tylko raz, 6% dwa razy, a 4% – trzy lub więcej razy. Najwięcej hospitalizacji dotyczyło dzieci poniżej 1. roku życia (134,6/1000 osobolat), a najmniej w grupie 5–15 lat (19,9/1000 osobolat).
Wskaźnik hospitalizacji wzrastał wraz z BMI matki – od 39,7/1000 osobolat u dzieci matek z prawidłową masą ciała do 60,7/1000 osobolat u dzieci matek z otyłością II–III stopnia. Po uwzględnieniu czynników zakłócających wykazano, że tylko najwyższe wartości BMI (otyłość II–III stopnia) miały istotny statystycznie związek ze zwiększonym ryzykiem hospitalizacji dziecka.
Dzieci takich matek były o 41% bardziej narażone na hospitalizację z powodu infekcji w pierwszym roku życia i o 53% w wieku 5–15 lat, w porównaniu z dziećmi matek z prawidłowym BMI.
Czynniki modyfikowalne i ich wpływ
Związek był silniejszy u chłopców niż u dziewczynek oraz u dzieci matek pochodzenia pakistańskiego. Najczęstszą przyczyną hospitalizacji były infekcje dróg oddechowych, przewodu pokarmowego i wirusowe zakażenia układowe.
Spośród analizowanych czynników modyfikowalnych:
- poród przedwczesny tłumaczył 7% związku między otyłością a infekcjami,
- cesarskie cięcie – 21%,
- otyłość dziecka w wieku 4–5 lat – aż 26%.
Karmienie piersią powyżej 6 tygodni oraz nadmierny przyrost masy ciała w ciąży nie miały istotnego wpływu.
Wnioski i znaczenie dla zdrowia publicznego
Mimo że badanie miało charakter obserwacyjny i nie pozwala na ustalenie związku przyczynowo-skutkowego, a także opierało się na danych z jednego szpitala, to jego wyniki sugerują, że zdrowa masa ciała kobiety przed i w trakcie ciąży może mieć znaczący wpływ na zdrowie jej dziecka.
Autorzy apelują o wsparcie kampanii zdrowia publicznego i działań edukacyjnych skierowanych do kobiet w wieku rozrodczym, które pomogą im osiągnąć i utrzymać zdrową masę ciała.
Źródło: BMJ Medicine, BMJ Group
