Rola limfocytów T CD8+ w miażdżycy: Nowy szlak sygnałowy otwiera możliwości terapeutyczne
Miażdżyca jest najczęstszą przyczyną groźnych chorób sercowo-naczyniowych. Choroba ta wiąże się z przewlekłym stanem zapalnym wewnętrznych ścian naczyń krwionośnych oraz samej blaszki miażdżycowej. Zespół naukowców pod kierownictwem Johana Duchêne’a i Remco Megensa z Instytutu Prewencji Chorób Sercowo-Naczyniowych (IPEK) zidentyfikował nowy mechanizm odpowiedzialny za rekrutację określonej podgrupy komórek odpornościowych – limfocytów T CD8+ – do blaszek miażdżycowych, co może otworzyć nowe perspektywy terapeutyczne.
Nowe spojrzenie na patogenezę miażdżycy
Przez długi czas uważano, że głównymi czynnikami tworzenia blaszek miażdżycowych są makrofagi i komórki piankowate. Nowsze badania wykazały jednak, że inne komórki układu odpornościowego, zwłaszcza limfocyty T CD8+, również odgrywają istotną rolę. Okazało się, że są one najliczniejszymi hematopoetycznymi komórkami w ludzkich blaszkach miażdżycowych.
– Aby lepiej zrozumieć ich rolę, kluczowe jest poznanie mechanizmów ich rekrutacji do blaszek miażdżycowych – wyjaśnia Laura Parma, pierwsza autorka badania.
Nowatorski model hodowli 3D
Aby odpowiedzieć na to pytanie, naukowcy opracowali zaawansowany model hodowli tkankowej 3D, w którym umieszczali ludzkie blaszki miażdżycowe wraz z limfocytami T CD8+ pobranymi od tego samego pacjenta. Odkryli, że dodane limfocyty T CD8+ koncentrowały się głównie w pobliżu nowo powstałych naczyń krwionośnych wewnątrz blaszki.
Dalsze analizy z wykorzystaniem sekwencjonowania RNA pojedynczych komórek oraz mikroskopii 3D ujawniły, że komórki śródbłonka tych naczyń intensywnie produkują białko sygnałowe CXCL12.
Kluczowa rola szlaku CXCL12–CXCR4
Następnie naukowcy sprawdzili, czy CXCL12 faktycznie uczestniczy w rekrutacji limfocytów T CD8+, blokując jego receptor CXCR4 na tych komórkach. – Zablokowanie tego szlaku rzeczywiście prowadziło do istotnego zmniejszenia migracji limfocytów T CD8+ do blaszek miażdżycowych – potwierdza Duchêne. – Wyniki sugerują, że szlak sygnałowy CXCL12–CXCR4 odgrywa kluczową rolę w tym procesie.
Nowe perspektywy terapeutyczne
– Odkrycia te otwierają nowe możliwości terapeutyczne, które mogą pozwolić na modulowanie infiltracji komórek układu odpornościowego w blaszkach miażdżycowych – podsumowuje Megens. – W dłuższej perspektywie może to przyczynić się do opracowania nowych metod leczenia chorób sercowo-naczyniowych.
Źródło: Circulation, fot. Adobe
