Skuteczność zastrzyków steroidowych podawanych do przestrzeni zewnątrzoponowej w przewlekłym bólu pleców – systematyczny przegląd AAN
Amerykańska Akademia Neurologii (AAN) opracowała nowy systematyczny przegląd badań, mający na celu przedstawienie neurologom i innym klinicystom dowodów dotyczących skuteczności zastrzyków steroidowych podawanych do przestrzeni zewnątrzoponowej (epiduralnej) w łagodzeniu bólu oraz ograniczaniu niepełnosprawności u pacjentów z określonymi rodzajami przewlekłego bólu pleców. Przegląd został opublikowany 12 lutego 2025 roku w czasopiśmie Neurology i stanowi aktualizację oceny AAN z 2007 roku.
Zastrzyk steroidowy podawany do przestrzeni zewnątrzoponowej polega na wstrzyknięciu leku steroidowego lub kortykosteroidu do obszaru kręgosłupa zwanego przestrzenią zewnątrzoponową. Celem procedury jest zmniejszenie dolegliwości bólowych w określonych schorzeniach kręgosłupa.
„Przewlekły ból pleców jest powszechnym problemem, który negatywnie wpływa na jakość życia, utrudniając poruszanie się, sen oraz codzienne funkcjonowanie,” powiedział dr Carmel Armon z Loma Linda University School of Medicine w Kalifornii, członek Amerykańskiej Akademii Neurologii. „Nasza analiza wykazała, że zastrzyki steroidowe podawane do przestrzeni zewnątrzoponowej mają ograniczoną skuteczność. Mogą nieznacznie zmniejszyć ból u niektórych pacjentów przez okres do trzech miesięcy oraz ograniczyć niepełnosprawność nawet do sześciu miesięcy lub dłużej.”
W ramach przeglądu naukowcy przeanalizowali wszystkie dostępne badania z ostatnich 16 lat. Łącznie uwzględniono 90 badań.
Przegląd skupił się na ocenie skuteczności zastrzyków steroidowych w leczeniu bólu u osób z radikulopatią oraz zwężeniem kanału kręgowego (stenozą). Radikulopatia to stan spowodowany uciskiem nerwu w obrębie kręgosłupa, natomiast stenoza to zwężenie przestrzeni wokół rdzenia kręgowego lub korzeni nerwowych, prowadzące do ich ucisku.
U pacjentów z radikulopatią przegląd wykazał, że zastrzyki steroidowe mogą być umiarkowanie skuteczne w redukcji bólu oraz niepełnosprawności przez okres do trzech miesięcy po podaniu.
W porównaniu z osobami, które nie otrzymały leczenia, 24% więcej pacjentów poddanych zastrzykom zgłaszało zmniejszenie bólu, a 16% więcej – ograniczenie niepełnosprawności przez trzy miesiące. Ponadto, u 11% więcej osób stwierdzono ograniczenie niepełnosprawności przez okres do sześciu miesięcy lub dłużej.
Większość badań dotyczyła pacjentów z radikulopatią w odcinku lędźwiowym, dlatego skuteczność tej terapii u pacjentów z radikulopatią szyjną pozostaje niejasna.
W przypadku pacjentów ze zwężeniem kanału kręgowego stwierdzono, że zastrzyki steroidowe mogą nieznacznie zmniejszyć niepełnosprawność przez sześć miesięcy lub dłużej po podaniu.
W porównaniu z grupą kontrolną, 26% więcej pacjentów po zastrzykach zgłaszało zmniejszenie niepełnosprawności w okresie do trzech miesięcy, a 12% więcej – w okresie do sześciu miesięcy lub dłużej. Nie stwierdzono natomiast, aby leczenie wpływało na redukcję bólu w ciągu pierwszych trzech miesięcy po zabiegu.
Wszystkie analizowane badania dotyczyły pacjentów ze zwężeniem kanału kręgowego w odcinku lędźwiowym, co oznacza, że nie wiadomo, czy terapia jest skuteczna w przypadku zwężenia kanału w odcinku szyjnym.
„Nasza analiza potwierdza ograniczoną skuteczność zastrzyków steroidowych podawanych do przestrzeni zewnątrzoponowej w krótkoterminowym leczeniu niektórych postaci przewlekłego bólu pleców,” stwierdziła dr Pushpa Narayanaswami z Beth Israel Deaconess Medical Center w Bostonie, członek Amerykańskiej Akademii Neurologii. „Nie znaleźliśmy badań oceniających skuteczność powtarzanych iniekcji ani badań analizujących wpływ leczenia na codzienne funkcjonowanie i powrót do pracy. Przyszłe badania powinny uwzględnić te luki.”
Źródło: American Academy of Neurology
