Słodzone napoje znacząco zwiększają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, ale okazjonalne słodkie przekąski nie

Naukowcy badający wpływ cukru na ryzyko chorób sercowo-naczyniowych odkryli, że nadmiar dodanego cukru zwiększa ryzyko udaru mózgu lub tętniaka, ale spożywanie od czasu do czasu słodkich przekąsek wiąże się z niższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Tymczasem picie słodzonych napojów zwiększa ryzyko udaru mózgu, niewydolności serca i migotania przedsionków.

„Najbardziej uderzającym wnioskiem z naszego badania jest zróżnicowany związek między różnymi źródłami dodanego cukru a ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych” – powiedziała Suzanne Janzi, doktorantka na Uniwersytecie w Lund oraz główna autorka artykułu opublikowanego w Frontiers in Public Health. „Ten zaskakujący kontrast podkreśla znaczenie uwzględnienia nie tylko ilości spożywanego cukru, ale także jego źródła i kontekstu.”

Łyżka cukru

Chociaż większość instytucji zajmujących się zdrowiem publicznym zaleca ograniczenie spożycia cukru w celu ochrony zębów i poprawy diety, wcześniej brakowało dowodów na wpływ spożycia cukru na choroby sercowo-naczyniowe. Choroby te są główną przyczyną śmierci i zachorowalności w Europie, a zmiana diety to stosunkowo łatwy sposób na zmniejszenie ryzyka.

Aby zrozumieć, jak spożycie cukru wpływa na ryzyko chorób sercowo-naczyniowych oraz czy spożywanie różnych rodzajów cukru wpływa na te ryzyka, naukowcy przeanalizowali dane z dwóch dużych badań kohortowych: Swedish Mammography Cohort i Cohort of Swedish Men. W ramach tych badań w latach 1997 i 2009 uczestnicy wypełniali kwestionariusze dietetyczne, co pozwoliło naukowcom monitorować ich nawyki żywieniowe w czasie.

Po wykluczeniu osób niespełniających wspólnych kryteriów włączenia oraz eliminacji niezależnych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, do analizy włączono próbę 69 705 uczestników. Badano trzy klasy spożycia cukru: dodatki takie jak miód, przekąski takie jak ciasta oraz słodzone napoje gazowane. Następnie analizowano związek z siedmioma rodzajami chorób sercowo-naczyniowych: dwoma rodzajami udaru mózgu, zawałem serca, niewydolnością serca, tętniakiem aorty, migotaniem przedsionków oraz zwężeniem zastawki aortalnej.

Uczestnicy byli monitorowani do momentu śmierci, zdiagnozowania jednej z chorób sercowo-naczyniowych lub zakończenia okresu obserwacji w 2019 roku. W tym czasie u 25 739 uczestników zdiagnozowano chorobę sercowo-naczyniową.

Naukowcy wykorzystali te dane, aby określić, jak różne rodzaje spożywanego cukru wpływają na ryzyko poszczególnych chorób.

Sprawy sercowe

Badania wykazały, że spożywanie słodkich napojów było bardziej szkodliwe dla zdrowia niż inne formy cukru: picie większej ilości napojów słodzonych znacząco zwiększało ryzyko udaru niedokrwiennego, niewydolności serca, migotania przedsionków i tętniaka aorty brzusznej.

„Cukry w postaci płynnej, obecne w słodzonych napojach, zwykle zapewniają mniejszą sytość niż formy stałe — sprawiają, że czujemy się mniej pełni, co może prowadzić do nadmiernego spożycia” – wyjaśniła Janzi. „Kontekst także ma znaczenie — przekąski często spożywane są w sytuacjach towarzyskich lub podczas specjalnych okazji, podczas gdy napoje słodzone mogą być konsumowane bardziej regularnie.”

Różne choroby sercowo-naczyniowe były w różny sposób związane z większym spożyciem cukru, prawdopodobnie dlatego, że dodatkowy cukier wpływał na indywidualny profil ryzyka uczestników. Ogólne zwiększenie spożycia cukru podnosiło ryzyko udaru niedokrwiennego i tętniaka aorty brzusznej, a także zwiększało ryzyko niewydolności serca u osób z prawidłowym BMI.

Najwyższe ryzyko negatywnych skutków zdrowotnych zaobserwowano jednak w kategorii osób spożywających najmniej przekąsek. Okazjonalne spożywanie przekąsek wiązało się z lepszymi wynikami zdrowotnymi niż całkowity ich brak.

„Może to odzwierciedlać ukryte nawyki żywieniowe — osoby spożywające bardzo mało cukru mogą mieć bardzo restrykcyjne diety lub ograniczać cukier z powodu istniejących wcześniej problemów zdrowotnych” – zasugerowała Janzi. „Chociaż nasze badanie obserwacyjne nie może wykazać związku przyczynowo-skutkowego, wyniki te sugerują, że ekstremalnie niskie spożycie cukru może nie być konieczne ani korzystne dla zdrowia sercowo-naczyniowego.”

Naukowcy zauważyli jednak, że potrzebne są dalsze badania, aby zrozumieć mechanizmy związane z różnicami w skutkach spożywania różnych rodzajów cukru. Podkreślili także, że dieta jest silnie związana z demografią i kulturą.

„Nasze wnioski opierają się na populacji szwedzkiej, która może mieć nawyki żywieniowe i czynniki stylu życia różniące się od innych populacji” – powiedziała Janzi. „Szczególnie istotnym w tym kontekście jest zwyczaj społeczny ‘fika’ — regularnych przerw na kawę i ciasto, które są głęboko zakorzenione w szwedzkiej kulturze. Te wyniki mogą nie być bezpośrednio przekładalne na inne populacje o odmiennych kulturach żywieniowych.”

Źródło: Frontiers in Public Health
DOI: 10.3389/fpubh.2024.1452085