Sen może wpływać na nastrój i zachowanie dziecka, co wielu rodziców może potwierdzić, jednak zgodnie z najnowszą publikacją autorstwa badaczy z Penn State College of Health and Human Development oraz Penn State College of Medicine, bardziej istotna niż jakość lub długość snu może być regularna godzina zasypiania.
W badaniu opublikowanym 8 listopada w Journal of Developmental and Behavioral Pediatrics wykazano, że dzieci, które przestrzegały regularnej rutyny przed snem i zasypiały o tej samej porze każdej nocy, lepiej radziły sobie z kontrolą emocji oraz zachowania w sytuacjach stresujących lub podczas współpracy z innymi.
Adwoa Dadzie, doktorantka w dziedzinie zdrowia biologicznego i behawioralnego, oraz Orfeu Buxton, profesor zdrowia biologicznego Elizabeth Fenton Susman i doradca doktorancki Dadzie, kierowali zespołem, który przeanalizował dane dotyczące snu i zachowania 143 sześcioletnich dzieci w badaniu Penn State Intervention Nurses Start Infants Growing on Healthy Trajectories (INSIGHT).
W momencie rozpoczęcia badania podłużnego INSIGHT, kiedy dzieci były noworodkami, ich matki otrzymały szkolenie w zakresie responsywnego rodzicielstwa, które polega na reagowaniu na potrzeby emocjonalne i fizyczne dziecka w sposób ciepły, szybki i konsekwentny. Badacze z Penn State wcześniej ustalili, że szkolenie z responsywnego rodzicielstwa w okresie niemowlęcym i wczesnodziecięcym może wspierać zdrowy sen i redukować ryzyko otyłości dziecięcej. Nowa analiza danych, według Dadzie, wskazuje na dalsze korzyści płynące z regularnej godziny zasypiania.
„Dzieci, które miały regularną porę snu, generalnie lepiej kontrolowały swoje zachowanie i emocje,” powiedziała Dadzie. „Z kolei dzieci, których godziny zasypiania były nieregularne, wykazywały więcej impulsywności i mniejszą kontrolę.”
Jak sen wpływa na zachowanie dziecka?
Dzieci uczestniczące w badaniu nosiły przez siedem dni monitor na nadgarstku, który mierzył ich sen i aktywność nocną. Urządzenia te monitorowały wiele aspektów snu — czas zasypiania, czas budzenia się rano, środkowy punkt snu, efektywność snu oraz całkowity czas snu każdej nocy.
Te dane porównano z wynikami testu, który miał ocenić reakcję dziecka na frustrację. Każde dziecko wybierało zabawkę z dużego zestawu, którą chciało się bawić. Wybrana zabawka była umieszczana w przezroczystym pudełku i zamykana na klucz. Dziecko otrzymywało zestaw kluczy, z których żaden nie otwierał pudełka. Naukowcy obserwowali zachowanie dziecka, oceniając zarówno zachowania samoregulacyjne — takie jak rozmowa z samym sobą i próbowanie każdego klucza — jak i brak samoregulacji — na przykład rzucanie kluczami bez ich sprawdzania. Po czterech minutach badacze wracali z działającym kluczem i pozwalali dziecku na zabawę.
Naukowcy obserwowali również dzieci podczas dekorowania ramki na zdjęcia wspólnie z rodzicami. Zachowanie dzieci było uznawane za prospołeczne, jeśli uczestniczyły we współpracy, dzieliły się materiałami, lub za antyspołeczne, jeśli niszczyły materiały lub były niegrzeczne wobec rodziców.
Wyniki pokazały, że im bardziej zmienna była pora snu dziecka, tym gorzej regulowało ono swoje emocje i zachowanie. Na przykład dziecko, którego pora zasypiania różniła się co noc o 20 minut, wykazywało lepszą samoregulację niż dziecko, którego pora snu zmieniała się o dwie godziny w ciągu tygodnia.
„To niesamowite,” powiedział Buxton, członek Social Science Research Institute. „Rodzicielstwo ma znaczenie. Kiedy rodzice ustalają jasne struktury i odpowiednio reagują na potrzeby dziecka, to dzieci osiągają lepsze wyniki zarówno w regulacji masy ciała, jak i zachowania — nawet po latach.”
Responsywne rodzicielstwo: niższy BMI, lepsza kontrola zachowań i emocji
W latach 2012-2014, badacze z badania INSIGHT rekrutowali rodziny z pierwszymi dziećmi do programu prewencji otyłości dziecięcej. Uczestników podzielono na dwie grupy: grupa kontrolna otrzymywała informacje na temat bezpieczeństwa dziecka, a grupa interwencyjna otrzymywała informacje na temat responsywnego rodzicielstwa.
Rodzice z grupy responsywnego rodzicielstwa byli edukowani, jak reagować na różne stany emocjonalne niemowląt, takie jak rozdrażnienie, czujność (w tym karmienie i interaktywna zabawa), senność oraz sen.
Przez pierwsze trzy lata życia dzieci z grupy responsywnego rodzicielstwa miały niższe wskaźniki masy ciała (BMI) niż dzieci z grupy kontrolnej. Program nie skupiał się wyłącznie na wadze; rodzice uczyli się rozpoznawać sygnały głodu i sytości dziecka, pozwalać dziecku decydować, kiedy jest pełne, oraz — w późniejszym etapie rozwoju dziecka — ustalać rutyny i oczekiwania związane z jedzeniem, snem i regulacją zachowań.
Kiedy dzieci z badania INSIGHT miały sześć lat, wróciły do College of Medicine na dalszą ocenę. Obecne badanie dotyczące pory snu i zachowania wykorzystało dane z tej wizyty.
„Wyniki wyraźnie wskazują, że regularność snu ma znaczenie dla prospołecznego i odpowiedniego do wieku zachowania dzieci,” powiedziała Dadzie.
Naukowcy zauważyli, że niektórzy rodzice, na przykład ci pracujący wieczorami, mogą nie mieć możliwości uczestniczenia w rutynie przed snem dziecka, ale nadal mogą podejmować kroki, aby rodzicielstwo było bardziej responsywne.
„Każdy rodzic może ustalić jasne standardy i rutyny dla swojego dziecka,” powiedział Buxton. „Mogą odpowiednio i szybko reagować na potrzeby dziecka. Mamy teraz osiem lat badań nad projektem INSIGHT, które pokazują, że gdy rodzice są responsywni wobec swoich dzieci, wychowują zdrowsze dzieci.”
Źródło: Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics (Associations Between Sleep Health and Child Behavior at Age 6 Years in the INSIGHT Study), Penn State, fot. Adobe
DOI: 10.1097/DBP.0000000000001326
