Światowy Dzień Trądu: Dostosowane wytyczne i redukcja stygmatyzacji niezbędne do skutecznej walki z trądem – wyniki irlandzkiego studium przypadku

Opublikowane w czasopiśmie Eurosurveillance studium przypadku dorosłej osoby z importowanym przypadkiem trądu w Irlandii ujawnia istotne wyzwania związane z leczeniem tej choroby w miejscach, gdzie występuje ona rzadko. Opisywana osoba była jednym z pięciu przypadków trądu zgłoszonych w Irlandii w ciągu ostatniej dekady. Autorzy raportu podkreślają trudności w odpowiedzi zdrowia publicznego wynikające z opóźnionego rozpoznania objawów przez personel medyczny, braku szczegółowych wytycznych irlandzkich i europejskich oraz problemów z identyfikacją kontaktów w środowiskach zbiorowych.

W przeddzień Światowego Dnia Trądu studium to uwydatnia potrzebę stworzenia wytycznych zdrowia publicznego dostosowanych do krajów, w których choroba jest bardzo rzadka, oraz strategii zmniejszania stygmatyzacji związanej z trądem. Trąd jest jedną z 24 zaniedbanych chorób tropikalnych, które Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) objęła planem eliminacji w latach 2021–2030. Choć w Europie występuje rzadko, nadal stanowi poważne wyzwanie zdrowotne na świecie, z 182 815 przypadkami zgłoszonymi globalnie.

Opis przypadku

Przypadek dotyczył osoby po trzydziestce, urodzonej i wychowanej na Karaibach, gdzie trąd jest powszechny. Pacjentka przeniosła się do Irlandii dwa lata przed diagnozą, po pobycie w południowej Brazylii, gdzie także występuje wysoka zapadalność na tę chorobę. W końcu 2023 roku pacjentka zgłosiła się do lekarza z objawami neurologicznymi oraz odbarwionymi zmianami skórnymi. Diagnozę postawiono po siedmiomiesięcznym dochodzeniu, które obejmowało biopsję skóry. Po leczeniu wielolekową terapią pacjentka w pełni wyzdrowiała.

Strategia identyfikacji kontaktów i oceny ryzyka opierała się na wytycznych WHO, ponieważ w Irlandii brakowało odpowiednich wytycznych krajowych. Większość międzynarodowych wytycznych dotyczących identyfikacji kontaktów pochodzi z krajów o niskich i średnich dochodach, podczas gdy tylko nieliczne kraje o wysokich dochodach opracowały własne wytyczne. W różnych krajach istnieją znaczne rozbieżności w zaleceniach dotyczących identyfikacji kontaktów, kryteriów profilaktyki poekspozycyjnej oraz metod monitorowania kontaktów i osób dotkniętych chorobą.

Odpowiedź zdrowia publicznego

Naukowcy zdefiniowali bliski kontakt jako każdą osobę, która miała kontakt z nieleczonym pacjentem przez co najmniej 20 godzin tygodniowo przez minimum 3 miesiące w ciągu ostatniego roku, zgodnie z definicją WHO.

W oparciu o te kryteria za bliskie kontakty uznano jednego z ośmiu współlokatorów pacjentki, jej partnera oraz jedną osobę związaną z miejscem pracy. Dziesięć innych osób uznano za potencjalne bliskie kontakty. Ze względu na stygmatyzację choroby eksperci ds. zdrowia publicznego zdecydowali się nie przeprowadzać szeroko zakrojonej identyfikacji kontaktów wszystkich członków gospodarstwa domowego, ponieważ mogłoby to zagrozić stabilności zatrudnienia i dostępu do mieszkania pacjentki, które już były niepewne.

Na podstawie wytycznych WHO, Australii Zachodniej oraz Wielkiej Brytanii, klinicyści zaoferowali chemoprofilaktykę jednorazową dawką rymfampicyny trzem osobom uznanym za bliskie kontakty pacjentki. Wykazano, że taka terapia ma działanie ochronne u kontaktów w regionach, gdzie trąd występuje często. Jednak nie ma pewności, czy wyniki te są równie skuteczne w miejscach, gdzie choroba występuje rzadko, a międzynarodowe wytyczne pozostają niejednolite.

Okres inkubacji trądu jest bardzo zmienny i wynosi od 2 do 5 lat, ale może być krótszy lub wydłużyć się nawet do 20 lat lub więcej. Większość międzynarodowych wytycznych zaleca coroczne monitorowanie bliskich kontaktów przez cały okres inkubacji, z pewnymi różnicami co do jego długości. W związku z tym ustalono, że lokalni lekarze rodzinni będą przeprowadzać coroczne badania kontrolne trzech kontaktów pacjentki przez co najmniej 5 lat, zgodnie z zaleceniami WHO.

Raport wskazuje na istotne wyzwania w reagowaniu na przypadki trądu w krajach o wysokich dochodach, gdzie choroba ta jest rzadkością. Kraje powinny rozważyć opracowanie strategii dostosowanych do tych realiów, priorytetowo traktując edukację personelu medycznego oraz wprowadzanie skutecznych środków przeciwdziałających stygmatyzacji i poprawiających dostęp do wsparcia psychologicznego dla osób dotkniętych chorobą. Autorzy zalecają również bardziej ujednolicone podejście do reagowania na sporadyczne przypadki, z większą standaryzacją wytycznych zdrowia publicznego.

Źródło: Eurosurveillance