Udar mózgu u dzieci: lepsze rozpoznawanie i leczenie

Udar mózgu jest zwykle kojarzony z osobami starszymi, jednak może również dotyczyć dzieci – choć jest to zjawisko rzadkie. Neuroradiolodzy z Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Lipsku (UKL) w ubiegłym roku skutecznie przeprowadzili trombektomię u dwojga małych dzieci. Aby przygotować się na takie wyjątkowe sytuacje, zespół lekarzy opracował specjalny przewodnik postępowania.

Epidemiologia i diagnostyka

W Niemczech rocznie diagnozuje się od 300 do 500 udarów mózgu u dzieci. Rzeczywista liczba przypadków może być jednak wyższa, ponieważ choroba ta bywa nierozpoznana. Mimo niskiej częstości występowania, udar znajduje się wśród 10 najczęstszych przyczyn zgonów dzieci, a ponad połowa pacjentów cierpi na trwałe następstwa neurologiczne.

Dr Manuela Siekmeyer, specjalistka intensywnej terapii dziecięcej w UKL, zwraca uwagę, że rozpoznanie udaru u małych dzieci jest wyjątkowo trudne. Objawy często odbiegają od typowego obrazu znanego z populacji dorosłych, a dzieci nie zawsze potrafią się odpowiednio wyrazić. W efekcie rozpoznanie często następuje z opóźnieniem – czasem zbyt późno, by wdrożyć skuteczne leczenie.

Trombektomia u dzieci – doświadczenia UKL

Pomimo trudności, w 2024 roku zespół z UKL skutecznie wykonał dwie trombektomie u dzieci w wieku poniżej 3 lat. Dzięki zaangażowaniu zespołu i czujności ratowników medycznych, jeden z pacjentów – dwulatek z Turyngii – został szybko przewieziony do Lipska z podejrzeniem udaru. Wyspecjalizowany zespół dziecięcej radiologii i neuroradiologii potwierdził diagnozę i przeprowadził udaną interwencję.

Zabieg polegał na usunięciu zakrzepu z zamkniętego naczynia mózgowego przy użyciu wyjątkowo cienkiego cewnika. Chłopiec szybko odzyskał sprawność, a objawy porażenne w dużej mierze ustąpiły.

Znaczenie zespołowego podejścia

Leczenie udaru mózgu, zwłaszcza u dzieci, wymaga ścisłej współpracy wielu specjalistów. W UKL w proces zaangażowanych jest aż siedem różnych dyscyplin medycznych, a każdy przypadek omawiany jest indywidualnie. Szpital ten należy do nielicznych ośrodków w Niemczech, w których wykonuje się trombektomię pediatryczną. W odpowiedzi na te wyzwania opracowano standardową procedurę postępowania (SOP), by ułatwić szybkie i skoordynowane działanie w nagłych przypadkach.

Edukacja i profilaktyka

Zespół z Lipska apeluje do rodziców i środowiska medycznego o większą czujność. Udar mózgu u dzieci może być wywołany m.in. przez wady serca, zaburzenia krzepnięcia, choroby naczyniowe, metaboliczne lub infekcje OUN. Szybkie rozpoznanie objawów i skierowanie dziecka do wyspecjalizowanego centrum może uratować życie i zapobiec trwałej niepełnosprawności.

Dr Siekmeyer podkreśla: „Chcemy, aby rodzice i lekarze brali pod uwagę udar także u najmłodszych pacjentów. Dzięki szybkiej reakcji mamy szansę, że dzieci wrócą do zdrowia i będą mogły rozwijać się normalnie”.

Źródło: Universitätsklinikum Leipzig AöR