Osoby, u których utrzymują się objawy wstrząśnienia mózgu, powinny jak najszybciej zgłosić się na rehabilitację fizjoterapeutyczną, sugerują nowe badania z Uniwersytetu Zdrowia i Nauki w Oregonie (OHSU).
Mimo że większość ludzi naturalnie dochodzi do siebie po wstrząśnieniu mózgu w ciągu czterech tygodni, badanie wykazało, że osoby, które zwlekały z rozpoczęciem fizjoterapii, miały utrzymujące się deficyty w reakcji na bodźce związane z równowagą, funkcjami motorycznymi (ruchami ciała niezbędnymi do wykonywania zadań) oraz wykorzystywaniem informacji sensorycznych (np. wzroku i dotyku) do utrzymania równowagi. Wyniki badania opublikowano w tym tygodniu w czasopiśmie „Physical Therapy & Rehabilitation Journal”.
– Oznacza to, że mają trudności z utrzymaniem równowagi i nie reagują tak szybko, jak osoby z normalnymi czasami reakcji – powiedziała Laurie King, doktor nauk, fizjoterapeutka i profesor neurologii w OHSU School of Medicine, główna autorka badania. – Jeśli ktoś doznał wstrząśnienia mózgu i nie reaguje szybko w sytuacjach wymagających kontroli równowagi, naturalnym odruchem jest unikanie ryzykownych sytuacji.
To z kolei może prowadzić do unikania korzystnych aktywności fizycznych, takich jak ćwiczenia i rehabilitacja.
– Mamy pacjentów, którzy mówią, że czują się dobrze – dodała King. – Ale gdy prosimy ich, aby podczas patrzenia na stały punkt obrócili głowę, mówią: „Ojej, robi mi się niedobrze”.
Wczesna rehabilitacja wydaje się pomagać mózgowi powrócić do bardziej normalnego stanu równowagi.
Z kolei opóźnienie rehabilitacji może sprawić, że mózg dostosuje się do urazu, kompensując niewłaściwe wykorzystywanie informacji sensorycznych. Pacjenci zaczynają nadmiernie polegać na wzroku zamiast na systemie przedsionkowym – narządach zmysłowych w uchu wewnętrznym, które pomagają utrzymać równowagę. Jak podkreśliła King, u pacjentów rozwija się „nieprecyzyjna” kontrola równowagi w wyniku kompensacji opóźnionych reakcji, co może tłumaczyć wyższe wskaźniki ponownych urazów po pierwszym wstrząśnieniu mózgu.
– Wydaje się, że istnieje okno możliwości w ciągu dwóch miesięcy – powiedziała King. – Po tym czasie mózg kompensuje w sposób niekorzystny. Jeśli wzrok staje się główną strategią utrzymywania równowagi, a ktoś znajdzie się w ciemnym pomieszczeniu, nie będzie funkcjonował prawidłowo.
Przebieg badania
W randomizowanym badaniu kontrolnym uczestniczyły 203 osoby, podzielone na grupę interwencyjną, która rozpoczęła fizjoterapię tydzień po zakwalifikowaniu się do projektu, oraz grupę kontrolną, która rozpoczęła terapię sześć tygodni później. Obie grupy oceniano pod kątem kontroli równowagi po sześciu tygodniach rehabilitacji prowadzonej przez licencjonowanych fizjoterapeutów. Uczestnicy przystąpili do badania od dwóch do dwunastu tygodni po urazie.
Chociaż większość ludzi wraca do zdrowia po wstrząśnieniu mózgu w sposób naturalny w ciągu czterech tygodni, szacuje się, że u 30% pacjentów utrzymują się długotrwałe problemy – i to właśnie dla tej grupy fizjoterapia może być najważniejsza.
Wyzwania dla opieki zdrowotnej
Prawidłowe zidentyfikowanie tej grupy pacjentów jest wyzwaniem, powiedziała King.
W przyszłości wyniki badań sugerują dwa obszary, w których można poprawić standardy opieki zdrowotnej, zwłaszcza w podstawowej opiece medycznej:
- Jaśniejsze wytyczne: Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej, oceniając pacjentów po wstrząśnieniu mózgu, powinni dysponować jaśniejszymi wytycznymi dotyczącymi momentu skierowania na fizjoterapię. Jeśli pacjent wciąż odczuwa objawy po czterech tygodniach od urazu, należy go natychmiast skierować do fizjoterapeuty.
- Lepsze testy diagnostyczne: Obecnie rozpoznawanie objawów różni się w zależności od praktyki medycznej, dlatego ważnym celem dalszych badań prowadzonych w OHSU jest opracowanie lepszych standardów diagnostycznych.
Laurie King otrzymała 10 milionów dolarów na badania nad wstrząśnieniami mózgu, znanymi również jako łagodne urazy mózgu, od Departamentu Obrony USA.
Źródło: Physical Therapy
DOI: 10.1093/ptj/pzae180
