Wcześniejsza ekspozycja na testosteron i ryzyko otyłości u chłopców – dane z kohorty Odense
Chłopcy urodzeni przez matki z zespołem policystycznych jajników (PCOS) lub z wyższym poziomem testosteronu w trzecim trymestrze ciąży są mniej aktywni fizycznie w wieku 7 lat – wynika z badania przedstawionego podczas pierwszego wspólnego kongresu Europejskiego Towarzystwa Endokrynologii Pediatrycznej (ESPE) i Europejskiego Towarzystwa Endokrynologii (ESE). U dziewczynek nie zaobserwowano związku między poziomem testosteronu lub PCOS u matek a poziomem aktywności fizycznej, jednak u 7-letnich dziewczynek, których matki miały wyższy poziom testosteronu w ciąży, stwierdzono niższą siłę mięśniową. Wyniki podkreślają niezależny wpływ testosteronu i PCOS u matki na rozwój dzieci w zależności od płci.
Testosteron prenatalny i jego wpływ na rozwój dziecka
Testosteron, główny męski hormon płciowy, odgrywa kluczową rolę w rozwoju płodowym, a jego wpływ może rozciągać się również na późniejsze etapy życia dziecka, oddziałując na rozwój układu nerwowego i siły mięśniowej. W ciąży poziom testosteronu wzrasta niezależnie od płci płodu, jednak u kobiet z PCOS – schorzeniem dotykającym nawet 13% kobiet w wieku rozrodczym – poziomy te są jeszcze wyższe.
Zespół badawczy ze Szpitala Uniwersyteckiego w Odense oraz Uniwersytetu Południowej Danii już wcześniej wykazał, że u 5-letnich dzieci matek z wyższym poziomem testosteronu w trzecim trymestrze występuje obniżona siła chwytu. Z kolei u 7-letnich chłopców stwierdzono większy udział tkanki tłuszczowej, jeśli byli oni prenatalnie narażeni na wyższy poziom testosteronu.
Dane z kohorty dzieci z Odense
W najnowszym badaniu analizowano poziomy testosteronu u 695 kobiet ciężarnych (z PCOS i bez) w trzecim trymestrze oraz dane dotyczące aktywności fizycznej i siły mięśniowej ich 7-letnich dzieci, pochodzące z Kohorty Dzieci z Odense (Odense Child Cohort).
Wyniki pokazały, że chłopcy urodzeni przez kobiety z PCOS byli mniej aktywni fizycznie w weekendy, w porównaniu do rówieśników, których matki nie miały PCOS. Co ważne, zależność ta nie wynikała z masy urodzeniowej ani BMI matki przed ciążą. Natomiast dziewczynki narażone prenatalnie na wyższe poziomy testosteronu miały niższą siłę mięśniową w wieku 7 lat.
Obiektywne pomiary aktywności i plany na przyszłość
„Podczas gdy wcześniejsze badania opierały się na kwestionariuszach, my jako pierwsi dokonaliśmy obiektywnego pomiaru aktywności fizycznej dzieci przy użyciu akcelerometrów, analizując aktywność przez 7 dni i oddzielnie dla chłopców i dziewczynek” – wyjaśnia dr Camilla Viola Palm, główna autorka badania.
Dr Palm dodaje: „Stan zdrowia kobiety przed ciążą, taki jak PCOS, może mieć transgeneracyjny wpływ na aktywność fizyczną chłopców. Zmniejszona aktywność poza dniami roboczymi, czyli w czasie, gdy dzieci mają więcej swobody wyboru, może zwiększyć ryzyko otyłości i chorób sercowo-naczyniowych w przyszłości”.
Podkreśliła również, że dane dotyczące chłopców w kontekście ryzyka metabolicznego i sercowo-naczyniowego związanego z PCOS są nadal ograniczone, ponieważ PCOS dotyczy wyłącznie kobiet.
Zespół planuje dalsze obserwacje dzieci z ekspozycją prenatalną na PCOS i testosteron aż do wieku nastoletniego. „Chcemy sprawdzić, czy ta ekspozycja wpływa na długoterminowe zdrowie, w tym otyłość, ciśnienie tętnicze i cukrzycę typu 2” – mówi dr Palm. „Dzięki kohorcie dzieci z Odense mamy dostęp do danych klinicznych dzieci od narodzin aż do 18. roku życia”.
Źródło: European Society of Endocrinology
