Nowe badanie ankietowe przeprowadzone przez naukowców z Northwestern University, obejmujące rodziców z każdego okręgu Chicago, ujawniło, że spożycie kwasów tłuszczowych omega-3 przez rodziców jest znacznie niższe od zalecanych poziomów – przy czym kobiety spożywają ich jeszcze mniej niż mężczyźni. Niedobór ten może mieć bezpośredni, negatywny wpływ na zdrowie dzieci.
Badanie objęło ponad tysiąc rodziców i wykazało, że na niższe spożycie omega-3 z żywności wpływały m.in. niższe dochody gospodarstwa domowego, przynależność do niektórych grup etnicznych i rasowych oraz brak suplementacji DHA. Szczególnie istotne dla zdrowia dzieci okazało się, że kobiety, które wcześniej urodziły przedwcześnie, spożywały mniej kwasów omega-3 niż te, które nie miały takiego doświadczenia.
Wyniki opublikowano w czasopiśmie Nutrients. Choć badanie dotyczyło wyłącznie mieszkańców Chicago, autorzy wskazują, że jego wyniki mogą odzwierciedlać sytuację wśród rodziców w całych Stanach Zjednoczonych.
Znaczenie EPA i DHA dla zdrowia
Kwasy tłuszczowe omega-3 – przede wszystkim eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA) – występują w największych ilościach w rybach morskich, a w mniejszych w jajach, drobiu i niektórych innych produktach. Wspierają rozwój mózgu i funkcje poznawcze, zdrowie siatkówki oka, regulują odporność oraz reakcje zapalne, a u dorosłych odgrywają kluczową rolę w ochronie układu sercowo-naczyniowego.
Średnie dzienne spożycie deklarowane przez rodziców było znacznie niższe niż rekomendowane 250 mg EPA i DHA dziennie – ilość osiągalna przy regularnym spożyciu ryb. Kobiety spożywały średnio około 130 mg dziennie, a mężczyźni około 160 mg.
„Dzieci, dorastając, kształtują swoje nawyki żywieniowe, w dużej mierze wzorując się na rodzicach i tym, co dzieje się w domu” – podkreśla dr Daniel Robinson, współautor badania, profesor pediatrii w Feinberg School of Medicine Northwestern University i neonatolog w Ann & Robert H. Lurie Children’s Hospital of Chicago. – „Jeśli więc rodzice spożywają mniej kwasów omega-3 niż zalecane, można przypuszczać, że dzieci również nie będą ich spożywać w większych ilościach.”
Związek między niskim spożyciem omega-3 a porodem przedwczesnym
Wcześniejsze badania wykazały, że matki o niskim spożyciu kwasów omega-3 są bardziej narażone na przedwczesny poród. W omawianym badaniu kobiety, które jadły mniej EPA i DHA, częściej miały za sobą wcześniejszy poród, nawet po uwzględnieniu innych czynników demograficznych.
„Nie ocenialiśmy tego bezpośrednio, ale jeśli kobieta, która wcześniej urodziła przedwcześnie, teraz spożywa jeszcze mniej omega-3, a ponownie zajdzie w ciążę, może być bardziej zagrożona kolejnym przedwczesnym porodem z powodu diety” – powiedział Robinson. – „Czy ktokolwiek mówi kobietom po przedwczesnym porodzie: ‘Jedz więcej ryb, to może pomóc zapobiec kolejnemu wcześniakowi’? Raczej nie.”
Jak zwiększyć spożycie EPA i DHA
Zdaniem autorów, zwiększenie spożycia kwasów omega-3 przez rodziców mogłoby przynieść istotne korzyści zdrowotne w skali populacyjnej, w tym zmniejszenie ryzyka porodów przedwczesnych. Skuteczne strategie muszą jednak uwzględniać różnice indywidualne, kulturowe i społeczne wpływające na sposób odżywiania się rodzin. Pomocne mogą być spersonalizowane wytyczne żywieniowe na poziomie lokalnym i krajowym, a także konsekwentne wsparcie ze strony pracowników ochrony zdrowia udzielających porad żywieniowych kobietom ciężarnym i rodzinom z dziećmi.
„Świadczeniodawcy powinni patrzeć na ten problem w dłuższej perspektywie, a nie w wąskim zakresie specjalizacji” – dodał Robinson. – „Cały proces – od okresu przed zajściem w ciążę, aż po dorosłość dziecka – wymaga zintegrowanego podejścia.”
Metodyka badania
W badaniu wzięli udział rodzice mający co najmniej jedno dziecko mieszkające z nimi. Naukowcy wykorzystali dane z programu Voices of Child Health in Chicago Panel Survey, który trzykrotnie w roku zbiera informacje dotyczące zdrowia dzieci, dobrostanu rodzin i stylu rodzicielstwa.
Od maja do lipca 2022 r. 1057 uczestników wypełniło siedmiopytaniowy kwestionariusz częstotliwości spożycia, szacujący aktualne spożycie EPA i DHA z żywności. Pytano również o stosowanie suplementów zawierających DHA oraz o wcześniejsze porody przedwczesne u kobiet. Informacje o miejscu zamieszkania powiązano z Childhood Opportunity Index, odzwierciedlającym warunki środowiskowe i społeczne wpływające na potencjał zdrowotny dzieci w danej dzielnicy.
Najlepsze źródła kwasów omega-3
Najwięcej kwasów omega-3 zawierają tłuste ryby morskie, takie jak łosoś, tuńczyk, sardynki, makrela czy pstrąg. Suplementy DHA mogą być pomocne, ale – jak zaznacza Robinson – najlepszym źródłem pozostają produkty naturalne, które dostarczają jednocześnie białka, witamin i mikroelementów.
Źródło: Nutrients, „Parental intake of eicosapentaenoic and docosahexaenoic acids in a diverse, urban city in the United States is associated with indicators of children’s health potential”
DOI: https://doi.org/10.3390/nu17203277
