Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wskazują, że młodzież powinna spędzać maksymalnie dwie do trzech godzin dziennie na zachowaniach siedzących. Jednakże badania międzynarodowe, opublikowane 29 listopada 2024 roku w czasopiśmie International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, wskazują, że nastolatki na całym świecie spędzają średnio od 8 do 10 godzin dziennie na takich aktywnościach jak oglądanie telewizji, korzystanie z urządzeń elektronicznych, granie w gry wideo czy przemieszczanie się pojazdami silnikowymi.
Media społecznościowe a czas siedzący
Zespół badawczy kierowany przez dr. Jamesa F. Sallisa, wybitnego profesora ze Szkoły Zdrowia Publicznego i Nauk o Długowieczności im. Herberta Wertheima na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego, zidentyfikował kluczowy czynnik wpływający na czas spędzany w pozycji siedzącej. Stwierdzono, że posiadanie konta w mediach społecznościowych wiąże się z wyższym całkowitym czasem siedzącym zarówno u chłopców, jak i dziewcząt. Media społecznościowe były także związane z większym czasem ekranowym zgłaszanym przez samych uczestników.
„Choć istnieje wiele obaw dotyczących negatywnego wpływu mediów społecznościowych na zdrowie psychiczne młodzieży, badanie to dokumentuje ścieżkę, poprzez którą media społecznościowe mogą również szkodzić zdrowiu fizycznemu” – zauważył dr Sallis. „Te wyniki są niepokojące, ponieważ nadmierne zachowania siedzące są powiązane z wieloma problemami zdrowotnymi, takimi jak otyłość, cukrzyca czy zaburzenia zdrowia psychicznego.”
Analiza danych i różnice między krajami
W badaniu wykorzystano dane z akcelerometrów zebrane od 3 982 nastolatków w wieku od 11 do 19 lat oraz odpowiedzi ankietowe dotyczące zachowań siedzących od 6 302 uczestników. Dane pochodziły z badania International Physical Activity and the Environment Network (IPEN) Adolescent Study, które obejmowało 15 krajów o różnorodnych uwarunkowaniach geograficznych i kulturowych, rozmieszczonych na sześciu kontynentach.
Wyniki wskazują na istotne różnice między krajami w zakresie liczby urządzeń elektronicznych w domach, posiadania kont w mediach społecznościowych oraz „przyjazności” otoczenia sąsiedzkiego dla aktywności fizycznej.
- Urządzenia elektroniczne: W Indiach nastolatki miały średnio 1,2 urządzenia elektronicznego w sypialni oraz 0,5 urządzenia osobistego, podczas gdy w Danii liczby te wynosiły odpowiednio 4,2 i 2,3.
- Media społecznościowe: W Indiach i Bangladeszu mniej niż 30% nastolatków miało konto w mediach społecznościowych, w porównaniu z ponad 90% w krajach o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym.
- Walkability i bezpieczeństwo: Rodzice z Australii raportowali wysoki dostęp do parków, podczas gdy rodzice z Nigerii wskazywali na brak takiego dostępu. Z kolei w Bangladeszu i Indiach dostęp oceniano jako słaby. Obawy związane z ruchem drogowym były szczególnie widoczne w Brazylii, Malezji, Bangladeszu, Indiach i Izraelu, a strach przed przestępczością dominował w pierwszych trzech krajach.
Wpływ środowiska na aktywność fizyczną
Badanie wykazało, że nastolatki mieszkające w sąsiedztwach przyjaznych pieszym oraz postrzeganych jako bezpieczne pod względem ruchu drogowego i przestępczości spędzały mniej czasu na ekranie w czasie wolnym. Dziewczęta mieszkające w dzielnicach wspierających aktywność fizyczną były mniej skłonne do zachowań siedzących.
Wnioski dla polityki zdrowotnej
Jak podkreślił główny autor badania, dr Ranjit Mohan Anjana z Dr. Mohan’s Diabetes Specialties Centre oraz Madras Diabetes Research Foundation w Indiach, pomimo różnic kulturowych i środowiskowych, wzorce powiązań między środowiskiem a zachowaniami siedzącymi były ogólnie podobne w różnych krajach.
„Rodzice, decydenci polityczni oraz firmy technologiczne mogą wspólnie działać na rzecz ograniczenia dostępu do ekranów, zmniejszenia zaangażowania w media społecznościowe i promowania większej aktywności fizycznej, pomagając młodzieży wykształcić zdrowsze nawyki i obniżyć ryzyko chorób przewlekłych” – dodał Anjana.
Impuls do dalszych badań
Wyniki tego badania mają istotne znaczenie dla polityki zdrowia publicznego i podkreślają potrzebę dalszych badań nad przyczynami i konsekwencjami zachowań siedzących wśród nastolatków.
Kraje uczestniczące w badaniu: Australia, Bangladesz, Belgia, Brazylia, Chiny, Czechy, Dania, Indie, Izrael, Malezja, Nigeria, Portugalia, Hiszpania, Stany Zjednoczone.
Pełny tekst badania dostępny pod adresem: doi.org/10.1186/s12966-024-01678-4
Źródło: University of California – San Diego
