
Wzrost liczby transplantacji w Polsce: nowoczesna medycyna ratuje życie
Transplantacje narządów uratowały w Polsce życie już ponad 40 tysięcy osób, a liczba ta każdego roku rośnie. W 2024 roku przeprowadzono 2197 transplantacji, co jest wynikiem nie tylko coraz lepszej organizacji systemu, ale także większej świadomości społecznej dotyczącej donacji narządów.
Finansowanie transplantologii
Minister zdrowia Izabela Leszczyna podkreśliła, że środki finansowe na transplantologię wciąż rosną. W 2024 roku Narodowy Fundusz Zdrowia przeznaczył na ten cel niemal 900 mln zł, a dodatkowe 100 mln zł pochodziło z Narodowego Programu Transplantacyjnego. Środki te przeznaczono na dofinansowanie infrastruktury, zakup sprzętu dla szpitali oraz wsparcie dla koordynatorów transplantacyjnych.
Najczęściej przeszczepiane narządy
Najczęściej przeszczepianym narządem w Polsce pozostaje nerka. W 2024 roku przeprowadzono 1132 przeszczepy tego narządu, co stanowi wzrost o 16% w porównaniu z rokiem 2023 (973 transplantacje). Rośnie także liczba przeszczepień wątroby – w 2024 roku wykonano 615 takich operacji, podczas gdy w roku poprzednim było ich 523. Transplantacje serca także odnotowały wzrost – z 179 w 2023 roku do 201 w 2024 roku, co oznacza wzrost o 12%. Największy przyrost dotyczył przeszczepień płuca – z 98 w 2023 roku do 147 w 2024 roku (wzrost o 50%).
Minister Izabela Leszczyna wyraziła wdzięczność wobec lekarzy, zespołów transplantacyjnych oraz rodzin dawców, które mimo osobistej tragedii decydują się na przekazanie narządów swoich bliskich w celu ratowania innych.
Nowoczesne technologie i innowacje w transplantologii
Profesor dr hab. Michał Grąt, konsultant krajowy w dziedzinie transplantologii klinicznej, zwrócił uwagę na rozwój nowoczesnych programów transplantacyjnych. W 2024 roku wykonano pierwsze na świecie przeszczepienie wspomagające wątroby. Ponadto po 20 latach wznowiono program przeszczepiania prawych segmentów wątroby od żywego dawcy – najpierw dla dzieci, a od października także dla dorosłych. Dzięki współpracy międzynarodowej udało się również pozyskać kilkadziesiąt narządów zza granicy.
Dr hab. n. med. Mariusz Kuśmierczyk, kierownik Kliniki Chirurgii Serca, Klatki Piersiowej i Transplantologii UCK WUM, zaznaczył, że Polska w pełni pokrywa zapotrzebowanie na przeszczepy serca. Wśród 201 przeprowadzonych operacji znaczną część stanowiły przeszczepy u dzieci. Ponadto rozwija się transplantologia wielonarządowa, obejmująca przeszczepy serca z wątrobą, serca z nerką, wątroby z nerką oraz wątroby z trzustką. Nowoczesne technologie umożliwiają zwiększenie liczby dawców, np. poprzez zastosowanie systemu do transportu bijącego serca, który wydłuża czas na przeszczep i zapewnia optymalne warunki dla narządu. W 2024 roku wykonano 6 transplantacji z użyciem tej technologii.
Ogólnopolski Dzień Transplantacji i świadomość społeczna
26 stycznia obchodzony jest Ogólnopolski Dzień Transplantacji, upamiętniający pierwszą udaną operację przeszczepu nerki w Polsce sprzed 59 lat.
Transplantologia to dziedzina medycyny, która opiera się na idei solidarności i wzajemnej pomocy. Każdy może zostać dawcą narządów, tkanek lub komórek do przeszczepienia. W Polsce obowiązuje zasada domniemanej zgody, co oznacza, że każdy, kto nie złożył sprzeciwu, może zostać dawcą narządów po śmierci. W przypadku nerki lub fragmentu wątroby dawcą może zostać także żyjący krewny biorcy. Ponadto Polska jest jednym z liderów w Europie pod względem liczby zarejestrowanych dawców szpiku – polski rejestr zajmuje trzecie miejsce na kontynencie i piąte na świecie.
Dzięki stale rozwijającej się transplantologii oraz rosnącej liczbie dawców, coraz więcej pacjentów otrzymuje drugą szansę na życie. Jednak aby móc ratować jeszcze więcej osób, kluczowa jest dalsza edukacja społeczna i promocja idei dawstwa narządów.
Źródło: Ministerstwo Zdrowia