Wzrost liczby zgonów z powodu chorób serca związanych z otyłością w USA na przestrzeni ostatnich dwóch dekad

Zgony związane z chorobami serca, które są wynikiem otyłości, wzrosły o 180% w USA między 1999 a 2020 rokiem, szczególnie wśród mężczyzn w średnim wieku, mieszkańców stanów Środkowego Zachodu i obszarów pozametropolitalnych, zgodnie z wstępnymi wynikami badań, które zostaną zaprezentowane podczas American Heart Association’s Scientific Sessions 2024. To spotkanie, odbywające się w dniach 16-18 listopada 2024 roku w Chicago, jest globalnym forum wymiany najnowszych osiągnięć naukowych, badań oraz aktualnych, opartych na dowodach wytycznych dotyczących praktyki klinicznej w dziedzinie kardiologii.

„Otyłość jest poważnym czynnikiem ryzyka choroby niedokrwiennej serca, a to ryzyko wzrasta w alarmującym tempie wraz ze wzrostem częstości występowania otyłości” – powiedziała główna autorka badania, dr Aleenah Mohsin, doktor nauk medycznych, stypendystka po doktoracie na Uniwersytecie Browna w Providence, Rhode Island. „Ważne jest, aby każdy, a szczególnie osoby z grup wysokiego ryzyka, podjęły kroki w celu kontrolowania masy ciała i zmniejszenia ryzyka chorób serca. Kluczowe są zmiany stylu życia, takie jak zdrowsze odżywianie, regularne ćwiczenia i współpraca z pracownikami służby zdrowia w celu monitorowania zdrowia serca.”

Choroba niedokrwienna serca jest spowodowana zwężeniem tętnic wieńcowych, co prowadzi do zmniejszenia przepływu krwi i tlenu do mięśnia sercowego i może skutkować zawałem. Otyłość zwiększa ryzyko chorób serca poprzez podniesiony poziom cholesterolu, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu 2 i zaburzenia snu. Jest również niezależnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Analizując dane z ostatnich 21 lat, naukowcy zbadali wskaźniki zgonów przypisywanych chorobie niedokrwiennej serca związanej z otyłością, a także, czy pewne grupy osób – w zależności od rasy, wieku, płci czy miejsca zamieszkania – miały wyższe wskaźniki niż inne. Przeanalizowano dane epidemiologiczne z bazy danych CDC WONDER (Wide-Ranging Online Data for Epidemiologic Research) dotyczące zgonów związanych z chorobą niedokrwienną serca w latach 1999-2020. Badacze zmierzyli wskaźniki zgonów dostosowane do wieku, aby ograniczyć potencjalne zakłócenia związane z wiekiem, jako że starsze osoby są bardziej narażone na śmierć.

Analiza wykazała znaczny i stały wzrost liczby zgonów z powodu choroby niedokrwiennej serca związanej z otyłością w latach 1999-2020 w USA. Konkretnie:

• Wystąpił 5,03% roczny wzrost wskaźnika zgonów związanych z chorobami serca spowodowanymi otyłością.
• Wskaźnik zgonów dostosowany do wieku u mężczyzn wzrósł z 2,1 zgonów na 100 000 osób w 1999 roku do 7,2 na 100 000 w 2020 roku – wzrost o 243%. Wskaźnik wśród mężczyzn w wieku 55-64 lata wzrósł z 5,5 zgonów na 100 000 osób w 1999 roku do 14,6 zgonów na 100 000 osób w 2020 roku – wzrost o 165%. Dla odniesienia, największe stadiony futbolu amerykańskiego w USA mieszczą około 100 000 osób.
• Wśród kobiet wskaźnik zgonów dostosowany do wieku wzrósł z 1,6 zgonów na 100 000 osób w 1999 roku do 3,7 na 100 000 w 2020 roku – wzrost o 131%.
• Wskaźnik zgonów dostosowany do wieku był najwyższy wśród osób czarnoskórych i wynosił 3,93 zgonów na 100 000 osób.
• Geograficznie najwyższe wskaźniki zgonów występowały wśród mieszkańców stanów Środkowego Zachodu (Illinois, Indiana, Iowa, Kansas, Michigan, Minnesota, Missouri, Nebraska, Dakota Północna, Ohio, Dakota Południowa i Wisconsin) i wynosiły 3,3 zgonów na 100 000 osób, w porównaniu do mieszkańców stanów północno-wschodnich (Connecticut, Maine, Massachusetts, New Hampshire, New Jersey, Nowy Jork, Pensylwania, Rhode Island i Vermont), gdzie wskaźnik był najniższy i wynosił 2,8 zgonów na 100 000 osób. Wyjątkiem na północnym wschodzie był Vermont, z najwyższym wskaźnikiem dostosowanym do wieku przypisywanym chorobie niedokrwiennej serca związanej z otyłością wynoszącym 10,4 zgonów na 100 000 osób. Alabama miała najniższy wskaźnik wynoszący 1,5 zgonów na 100 000 osób.
• W 2020 roku wskaźnik zgonów dostosowany do wieku wyniósł 4,0 zgonów na 100 000 osób dla mieszkańców obszarów pozametropolitalnych, w porównaniu do 2,9 na 100 000 dla mieszkańców obszarów miejskich.

„Spodziewaliśmy się wzrostu liczby zgonów związanych z otyłością, ponieważ częstość występowania otyłości wzrastała systematycznie przez lata. Jednak nie spodziewaliśmy się tak dużego wzrostu śmiertelności, zwłaszcza wśród mężczyzn w średnim wieku” – powiedziała Mohsin. „Różnice rasowe, zwłaszcza wyższe wskaźniki zgonów wśród osób czarnoskórych, również były uderzające i sugerują, że czynniki społeczne, a być może również środowiskowe, mogą odgrywać znaczącą rolę. Dodatkowo fakt, że Vermont, stan niezbyt często kojarzony z wysokimi wskaźnikami otyłości, miał najwyższy wskaźnik zgonów związanych z chorobami układu sercowo-naczyniowego wynikającymi z otyłości, jest zaskakujący i wymaga dalszych badań, podobnie jak odkrycie, że Alabama miała najniższy wskaźnik zgonów związanych z tymi chorobami.”

„Nasze wyniki podkreślają potrzebę zbadania przyczyn tych różnic, takich jak różnice w dostępie do opieki zdrowotnej, czynniki społeczno-ekonomiczne oraz regionalne polityki zdrowotne” – dodała. „Zrozumienie tych czynników to pierwszy krok do identyfikacji i zaprojektowania skuteczniejszych interwencji zdrowia publicznego.”

Tło i szczegóły badań

Dane z lat 1999-2020 z bazy CDC WONDER (Centers for Disease Control and Prevention Wide-Ranging Online Data for Epidemiologic Research) zostały przeanalizowane pod kątem zgonów związanych z chorobą niedokrwienną serca i otyłością u osób w każdym wieku. Przeanalizowano zarówno surowe wskaźniki zgonów, jak i wskaźniki zgonów dostosowane do wieku na 100 000 osób. Na przestrzeni 21 lat odnotowano 226 267 zgonów z powodu choroby niedokrwiennej serca związanej z otyłością. Ograniczenia badania obejmują fakt, że analiza została przeprowadzona na podstawie danych dotyczących śmiertelności i nie uwzględniała przypadków chorób serca bez zgonów, co może skutkować niedoszacowaniem rzeczywistego wpływu otyłości na choroby serca. Dodatkowo, chociaż w analizie dostosowano dane do wieku, inne czynniki, takie jak dochód, wykształcenie czy dostęp do opieki zdrowotnej, mogły wpłynąć na wyniki, ale nie mogły zostać uwzględnione, ponieważ te informacje nie są dostępne w bazie WONDER.

„Względny wzrost liczby zgonów z powodu choroby niedokrwiennej serca związanej z otyłością, który zaobserwowano w tym badaniu między 1999 a 2020 rokiem, był większy niż ogólny wzrost częstości występowania otyłości w USA, z około 30% do około 40% w tym samym okresie” – powiedziała Khan. „Istnieje kilka potencjalnych przyczyn, dla których tak mogło być. Możliwe, że ludzie są bardziej świadomi otyłości jako czynnika ryzyka lub częściej ją leczą, a zatem bardziej prawdopodobne jest, że będzie ona uwzględniona na aktach zgonu, na podstawie których sporządzono te dane. Ważne jest, abyśmy wiedzieli, że musimy zrobić więcej, aby identyfikować, zarządzać i leczyć ryzyko związane z otyłością.”

Źródło: American Heart Association Scientific Sessions 2024, Abstract MDP1230, fot. Adobe