Źreniczne zaburzenia
Źrenica (czyli czarna, okrągła “plamka” widoczna na środku oka) jest tak naprawdę naturalnym otworem w tęczówce, który reguluje ilość światła wpadającą do wnętrza oka (podobną rolę pełni przysłona w aparacie fotograficznym). Źrenica może się zatem zwężać lub rozszerzać – dzięki pracy związanego z nią mięśnia zwieracza źrenicy – w zależności od natężenia padającego na nią światła (m.in. zwęża się przy skierowaniu na nią źródła światła, a także przy zbliżaniu do oka oglądanego przedmiotu).
W wyglądzie, kształcie lub funkcjonowaniu źrenic może dochodzić do wielu różnego rodzaju nieprawidłowości – nie tylko z powodu chorób oczu, ale także i chorób ogólnoustrojowych (głównie układu nerwowego), urazów czy też oddziaływania niektórych leków.
Oto najczęściej występujące zaburzenia źreniczne i ich możliwe przyczyny:
- Zmiana kształtu źrenic (np. kształt owalny, gwiazdkowaty, szczelinowaty, łezkowaty): tego rodzaju nieprawidłowości mogą się wiązać m.in. ze stanami zapalnymi lub urazami oczu.
- Zaburzenia wielkości źrenic (np. poszerzone, zwężone, powoli lub wcale nie reagujące na światło, nierzadko z jednoczesną zmianą kształtu): przyczyną mogą być m.in. wirusowe uszkodzenie włókien nerwowych, uraz głowy, udar mózgu, ciężkie zaburzenia elektrolitowe, guz mózgu, zapalenie ucha środkowego, tzw. migrena oczna lub ostry atak jaskry. Na wielkość źrenic wpływ mają też niektóre leki – rozszerzają je m.in. atropina, cyklopentolat, tropikamid, homatropina, epinefryna, a zwężają: pilocarpina, karbachol, ekotiopat, demekarium, fizostygmina, neostygmina, fluostygmina, aceklidyna, acetylocholina, paralokson).
- Zaburzona reakcja na światło (źrenice słabo lub wcale nie reagują na światło): najczęściej jest spowodowana przyczynami neurologicznymi, np. uszkodzeniem nerwu wzrokowego, a także chorobami siatkówki. Uszkodzenie nerwu wzrokowego może nastąpić m.in. w wyniku urazu albo zatrucia (np. alkoholem metylowym).
Po stwierdzeniu u siebie lub bliskiej osoby jednego z wymienionych wyżej objawów źrenicznych należy udać się do lekarza w celu zdiagnozowania jego przyczyny i jak najszybszego rozpoczęcia stosownego leczenia.
Postawienie właściwej diagnozy, ze względu na wielość i rozmaitość możliwych przyczyn zaburzeń źrenicznych, często jest trudne i czasochłonne. Może to wymagać realizacji wielu specjalistycznych badań okulistycznych (m.in. badanie w lampie szczelinowej, badanie pupillometrem, badanie egzoftalmometrem, badanie pola widzenia – perymetria, badanie doplerowskie naczyń gałki ocznej i oczodołu), jak też i badań obrazowych mózgu (badanie angiograficzne mózgu, tomografia komputerowa mózgu, rezonans magnetyczny mózgu, ultrasonografia dopplerowska mózgu).
Źródło: Zdrowie PAP
“Zaburzenia źreniczne”, artykuł ekspercki opublikowany na stronie internetowej portalu Medycyna Praktyczna (autorzy: dr n. med. Joanna Konopińska, prof. zw. dr hab. Zofia Mariak – z Kliniki Okulistyki Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku).