O niepłodności mówimy, gdy para przez rok bezskutecznie stara się o ciążę. Już niemal co piąta para potrzebuje pomocy lekarzy, aby mieć dziecko, dlatego nie powinno się zwlekać z szukaniem pomocy.
Medycyna w wielu przypadkach potrafi pomóc, ale ważny jest czas, zwłaszcza jeśli kobieta przekroczyła trzydziestkę. Komórki jajowe się starzeją, a ich liczba jest ograniczona. Kobieta ma ich tyle, ile powstało w życiu płodowym. Z wiekiem ich jakość się pogarsza i to może mieć wpływ na kłopoty z zapłodnieniem.
Światowa Organizacji Zdrowia szacuje, że ok. 60- 80 mln par na świecie dotkniętych jest stale lub okresowo problemem niepłodności.
Przyczyny niepłodności mogą leżeć po stronie kobiety, jak i mężczyzny. Podstawowe badania diagnostyczne obejmują zarówno kobietę, jak i jej partnera. Oboje powinni zostać przebadani.
Przyczyn niepłodności kobiet może być wiele. Jedną z nich jest brak jajeczkowania. Na obecność tego typu zaburzeń wskazuje wywiad, nieregularne, najczęściej długie cykle miesiączkowe. W takim przypadku należy zdiagnozować przyczynę. Dość często jest nią zespół policystycznych jajników (PCOS). Brak jajeczkowania może też występować w chorobach tarczycy, przysadki mózgowej, nadnerczy.
Drugą, dość częstą przyczyną trudności w zajściu w ciążę może być endometrioza. Dotyczy ona ok. 10 proc. kobiet z niepłodnością i diagnozowana jest wyłącznie śródoperacyjnie. Częstym powikłaniem są zrosty i niedrożność jajowodów. Mogą również występować zaburzenia immunologiczne i zaburzenia implantacji zarodka.
Przyczyn niepłodności może być jednak znacznie więcej.
Najczęstszą przyczyną niepłodności u mężczyzn jest zła jakość nasienia. Dlatego, jeśli para nie może zajść w ciążę, badanie nasienia jest badaniem podstawowym. Ocenia się w nim liczbę plemników, ich budowę i ruchliwość. Wpływ na pogorszenie się jakości nasienia ma brak ruchu, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, otyłość, ale także stosowanie sterydów anabolicznych przez mężczyzn w celu stymulowania przyrostu masy mięśniowej. Anaboliki mogą hamować wytwarzanie plemników.
Gdy okaże się, że jakość plemników nie spełnia norm, czasami wystarczy zmiana stylu życia i jakość nasienia poprawia się na tyle, że może dojść do naturalnego zapłodnienia. Trzeba jednak pamiętać o tym, że efekty będzie widać po trzech miesiącach, bo choć mężczyzna wytwarza plemniki do końca życia, proces ten trwa 74 dni.
Także w przypadku mężczyzn przyczyn niepłodności może być znacznie więcej.
Zdrowie PAP
